Ký sinh trùng da là một nhóm vi sinh vật có thể gây nhiễm trùng da ở người và gây tổn thương da vĩnh viễn. Các bệnh do nhóm ký sinh trùng này gây ra có mức độ từ nhẹ đến nặng, có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết và tử vong. Cùng Galant tìm hiểu thêm về loại ký sinh trùng này trong bài viết tiếp theo nhé!
Tổng quan về ký sinh trùng
Ký sinh trùng là một nhóm sinh vật phụ thuộc vào các sinh vật khác như thực vật, động vật và con người để sinh tồn. Vật kí sinh được gọi là vật chủ, vật kí sinh lấy chất dinh dưỡng từ vật chủ để tồn tại và phát triển.
Phân loại ký sinh trùng
Các loài ký sinh riêng lẻ chiếm vị trí của chúng trong giới động vật, thực vật hoặc vi sinh vật. Trong mỗi lĩnh vực, chúng được chia thành các phân loại lớn hơn bao gồm ngành, lớp, bộ, họ, chi và loài. Chúng được chia thành các phân ngành, phân lớp, phân bộ, phân họ, phân chi và phân loài với các đặc điểm riêng biệt để phân biệt chúng rõ ràng hơn.
Bản chất của ký sinh trùng
Hình dạng ngoại ký sinh thường có thân ngắn, dẹt để dễ bám vào da vật chủ (demodex, rệp, rận, v.v.) hoặc để dễ luồn lách, ẩn nấp (bọ chét). Đó là đặc điểm của chuôi sán, môi giun và móc câu.
Kích thước của các loại ký sinh trùng như ký sinh trùng sốt rét, toxoplasma, leishmania được đo bằng micromet (chỉ có thể quan sát được bằng kính hiển vi đặc biệt). Ngoài ra còn có sán dây (sán dây) dài trên 10m, giun tròn (giun tròn) khoảng 20cm. Cơ quan tiêu hóa và sinh dục của sán phát triển rất mạnh. Ở một số loài, cơ quan bài tiết bị phân hủy hoặc mất chức năng hoàn toàn (như sán lá, sán dây, demodex). Hình thái sinh sản của ký sinh trùng rất phức tạp, nhanh chóng và nhiều. Vòng đời của hầu hết các ký sinh trùng bắt đầu với một quả trứng hoặc ấu trùng phát triển thành một con trưởng thành tạo thành một thế hệ hoàn chỉnh. Ngoại ký sinh trùng là dạng ký sinh trùng sống bên ngoài cơ thể vật chủ, bám vào da hoặc hút máu dưới da thông qua thuốc. Da người có ký sinh trùng, mô dưới da và hạ bì cũng có ký sinh trùng.
Các loại ký sinh trùng da người
Ký sinh trùng da mặt
Demodex, loài phổ biến nhất, là ký sinh trùng mặt tám chân thuộc họ Micaridae. Đồng thời tập trung vào những vùng da dày hơn như da trán, hai bên cánh mũi, hai bên má, dái tai, gốc lông mi và da đầu.
Khoảng 65 loài ve Demodex đã được phát hiện nhưng chỉ có 2 loài được xác định là có thói quen sống ký sinh trên da người là D. folliculorum và D. brevis. D. brevis nhỏ và ngắn, thường cư trú sâu trong tuyến bã và ít xuất hiện trên bề mặt da hơn so với D. folliculorum. Khi Demodex ký sinh, nó sẽ tiêu thụ tế bào da chết và bã nhờn làm nguồn dinh dưỡng, đồng thời đẻ trứng trong nang lông và tuyến bã. Sau khoảng 7 ngày, trứng phát triển và nở thành con trưởng thành, sẵn sàng giao phối và tiếp tục chu kỳ ký sinh tiếp theo. Toàn bộ vòng đời của ký sinh trùng da người này mất từ hai đến ba tuần.
Nhiễm ký sinh trùng Demodex sẽ không gây hại gì nếu sức đề kháng của da đủ mạnh, ngược lại, nền da suy yếu, tổn thương sẽ tạo môi trường thuận lợi cho ký sinh trùng phát triển và sinh sôi. Các dấu hiệu cho thấy bạn có tình trạng da liên quan đến Demodex bao gồm:
Ngứa ran, giống như kiến bò trên hoặc dưới da, ngứa nhiều hơn vào ban đêm Da mẩn đỏ, nổi mụn, nghiêm trọng hơn là tiết dịch màu vàng có mủ thối, bong tróc lớp sừng Viêm bờ mi, rụng lông mi, ngứa chân tóc, gãy tóc…
Ký sinh trùng làm tổ trên da người
Ngoài ký sinh trùng trên mặt người còn có nhiều loài khác làm tổ và sinh sôi trên các vùng da khác trên cơ thể người. Phổ biến nhất là:
Bệnh ghẻ: Tiếp xúc da kề da để chuyển trứng ghẻ sang da của một người gây ra phản ứng và viêm da.
Giun kim: Đường lây nhiễm là vết thương trên bề mặt da hoặc vết xước trên niêm mạc. Giun trưởng thành đẻ trứng bên ngoài cơ thể, thường quanh hậu môn, gây ngứa hậu môn về đêm.
Sán máng: Sống tiềm ẩn trong nước, gây bỏng da và tổn thương cấu trúc da khi cơ thể tiếp xúc với nguồn nước bị ô nhiễm.
Giun móc: Ấu trùng Ancylostoma brasiliense từ phân chó hoặc mèo nhiễm vào da người và gây ra bệnh da CLM. CLM gây ngứa dữ dội, và các dấu hiệu bệnh là ban đỏ và sẹo tại vị trí thâm nhiễm, sau đó là viêm da màu nâu đỏ ở dạng đường ngoằn ngoèo giống như đường sắt dưới da.
Chẩn đoán và điều trị nhiễm trùng da
Nhiễm trùng da do ký sinh trùng là tình trạng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu trên thế giới. Đặc biệt nếu nước ta có khí hậu nhiệt đới, mật độ dân số cao và điều kiện vệ sinh kém là điều kiện lý tưởng để các loại ký sinh trùng phát triển. Trong mùa hè, trẻ em có nhiều nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe do ký sinh trùng lây truyền qua bề mặt da. Các dấu hiệu phổ biến của nhiễm trùng da do ký sinh trùng bao gồm ngứa, phát ban, nổi mề đay, phát ban đỏ, chàm và các dạng dị ứng da khác.Tích tụ ngay bên dưới và làm tăng bạch cầu ái toan trong máu. Nhiễm trùng dai dẳng có thể dẫn đến các rối loạn về da như loét, sưng và tổn thương cấu trúc của da.
Những tiến bộ ngày nay trong khoa học y tế và thẩm mỹ làm cho việc điều trị các tình trạng da do nhiễm ký sinh trùng trở nên ít khó khăn hơn. Tuy nhiên, vì ký sinh trùng trên mặt có sức sống mạnh mẽ nên chúng nhanh chóng trở lại bình thường. Phương pháp Physiodermie là phương pháp điều trị ký sinh trùng ngoài da hiệu quả đối với bệnh viêm da demodex.
