Prep được biết đến là một loại thuốc dự phòng trước phơi nhiễm HIV. Thuốc Prep sẽ giúp ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm hiệu quả cao. Tuy nhiên, thông tin về loại thuốc này còn được khá ít người biết đến. Để giúp mọi người hiểu hơn về phương pháp dự phòng trước phơi nhiễm HIV này, Galant sẽ giải đáp một số câu hỏi thường gặp về Prep ngay sau đây.
PrEP là gì?
Hiv là một căn bệnh lây nhiễm, virus HIV khi xâm nhập vào cơ thể sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể. HIV có thể lây nhiễm qua nhiều con đường khác nhau. Phòng ngừa lây nhiễm HIV là điều quan trọng, giúp bạn bảo vệ sức khỏe. Đặc biệt là những đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao.
Prep được biết đến là thuốc dự phòng trước phơi nhiễm HIV hiệu quả. Mọi người có thể sử dụng Prep để bảo vệ mình không bị lây nhiễm HIV. Khi người dùng prep bị phơi nhiễm virus HIV, thành phần thuốc trong cơ thể sẽ chống lại sự xâm nhập của virus, ngăn không cho tế bào nhân lên.
Cơ chế này vừa ức chế không cho HIV tự hình thành vừa đảm bảo virus không lây truyền sang cho người khác. Prep mang lại hiệu quả cao trong phòng tránh lây nhiễm HIV trong các con đường, nhất là sau quan hệ tình dục.
Tuy nhiên, để đảm bảo thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất, cần sử dụng cả trước và sau khi bạn quan hệ tình dục. Thuốc này phù hợp với mọi đối tượng và độ tuổi. Nhưng để bảo vệ sức khỏe của mình trong quan hệ tình dục, bạn nên sử dụng bao cao su ngay cả khi đã uống Prep. Bởi prep không có tác dụng trong việc ngăn ngừa những bệnh lây nhiễm qua đường tình dục khác hoặc phòng tránh mang thai ngoài ý muốn.
Để hiểu hơn về loại thuốc này, hãy cùng chúng tôi giải đáp chi tiết một số câu hỏi thường gặp về prep trong phần tiếp theo của bài viết.
Prep là thuốc dự phòng HIV
Sử dụng PrEP có lợi ích như thế nào đối với việc phòng ngừa lây nhiễm HIV?
Mặc dù hiện nay đã có thuốc ức chế sự phát triển của HIV nhưng căn bệnh này vẫn là nỗi lo sợ lớn của xã hội. Người nhiễm HIV gần như sẽ mất toàn bộ sức khỏe và khó khăn trong việc hòa nhập với cộng đồng. Chính vì vậy, việc phòng ngừa lây nhiễm HIV vô cùng quan trọng, nhất là đối với những đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao.
Nằm trong một số câu hỏi thường gặp về prep chính là loại thuốc này có thực sự hiệu quả trong phòng tránh lây nhiễm HIV? Prep không thực sự đem lại hiệu quả bảo vệ khỏi sự lây nhiễm HIV 100%. Tuy nhiên, đây là thuốc có khả năng ngăn ngừa lây nhiễm HIV được đánh giá tốt nhất hiện nay. Thuốc sẽ đem lại nhiều khả năng trong việc giúp cơ thể chống lại sự lây nhiễm của căn bệnh thế kỷ.
Khi sử dụng prep liên tục trước 21 ngày khi quan hệ tình dục bằng âm đạo và trước 7 ngày khi quan hệ bằng hậu môn sẽ giúp ngăn ngừa lây bệnh đến khoảng 90%. Sau quan hệ tình dục, bạn vẫn cần tiếp tục sử dụng thuốc để đảm bảo đạt được kết quả tốt nhất.
Ngoài ra, đối với những trường hợp tiêm chích ma túy, sử dụng prep sẽ hạn chế nguy cơ mắc HIV đến 74%. Với các đối tượng có nguy cơ cao bị lây nhiễm HIV cần sử dụng thuốc prep thường xuyên và đúng với chỉ định của bác sĩ.
Prep ngăn ngừa lây nhiễm HIV hiệu quả cao
Như vậy thì những ai nên và không nên sử dụng PrEP?
Một số câu hỏi thường gặp về prep không thể bỏ qua chính là giải đáp các đối tượng nên và không nên sử dụng loại thuốc này. Theo đó, không phải đối tượng nào cũng được phép sử dụng prep. Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe bản thân, trước khi sử dụng prep, bạn cần gặp bác sĩ để tiến hành xét nghiệm. Những đối tượng nên và không nên sử dụng thuốc prep sẽ bao gồm:
Đối tượng nên sử dụng thuốc prep
Prep là thuốc dự phòng lây nhiễm HIV được dành cho các đối tượng có nguy cơ cao nhiễm bệnh. Chính vì vậy, khi nhận thấy bản thân đang trong tình trạng có nguy cơ mắc HIV, bạn nên sử dụng prep:
-
Bạn quan hệ tình dục với hơn 1 người bạn tình và không sử dụng bao cao su bảo vệ. Đặc biệt, khi bạn có quan hệ tình dục đồng tính tỷ lệ nhiễm HIV sẽ cao hơn.
-
Bạn tình của bạn bị nhiễm HIV chưa điều trị hoặc lượng thuốc điều trị đang ở mức độ thấp.
-
Bạn có quan hệ tình dục hoặc sử dụng chung bơm kim tiêm với người tiêm chích ma túy
-
Bạn đang mắc phải các bệnh lý lây nhiễm qua đường tình dục như lậu, giang mai, sùi mào gà,…
-
Bạn đang chăm sóc người bị nhiễm HIV và lượng virus trong người của họ chưa được điều trị giảm xuống mức an toàn, không lây nhiễm.
Bên cạnh đó, một số trường hợp bạn cũng nên cân nhắc trong việc sử dụng thuốc prep để phòng tránh việc lây nhiễm HIV như:
-
Bạn có quan hệ đồng giới, bạn tình của bạn có lịch sử quan hệ tình dục phức tạp.
-
Các đối tượng làm việc trong lĩnh vực mua bán dâm
-
Người nghiện ma túy
-
Những người sống trong khu vực có tỷ lệ người nhiễm HIV lớn.
Đây đều là những trường hợp rất dễ khiến bạn bị lây nhiễm HIV. Nếu bản thân đang rơi vào các tình huống này, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn sử dụng thuốc phù hợp.
Đối tượng thuộc nhóm nguy cơ cao nhiễm HIV
Các đối tượng không nên sử dụng thuốc prep
Không phải đối tượng nào cũng có thể sử dụng prep. Một số đối tượng khi sử dụng prep có thể gây ra những tác động xấu tới sức khỏe hoặc ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc điều trị bệnh. Theo đó, những đối tượng không nên sử dụng prep sẽ bao gồm:
-
Người đã bị nhiễm HIV.
-
Người mắc bệnh thận
Những đối tượng đã nhiễm HIV sẽ không nên sử dụng thuốc prep. Các đối tượng này cần được sử dụng thuốc điều trị kháng virus. Việc sử dụng Prep sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả của thuốc điều trị.
Bên cạnh đó, người mắc bệnh thận cũng không thể sử dụng loại thuốc này. Bởi trong prep có chứ thành phần tenofovir. Thành phần này sẽ gây tác động xấu tới thận của người bệnh.
Chính vì vậy, những người muốn sử dụng hoặc tái sử dụng prep cần đến gặp bác sĩ. Tại đây, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm đề đảm bảo bạn đủ điều kiện sử dụng thuốc prep an toàn.
Khi sử dụng PrEP có gặp tác dụng phụ gì không?
Các tác dụng phụ vẫn luôn là vấn đề được quan tâm khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào. Một số câu hỏi thường gặp về prep chính là tác dụng phụ của loại thuốc này đối với người uống. Thuốc Prep khá an toàn, phù hợp với mọi đối tượng khỏe mạnh sử dụng.
Hơn 90% người sử dụng thuốc này sẽ không gặp phải tác dụng phụ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, 10% còn lại sẽ có các dấu hiệu như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, tiêu chảy, đầy bụng, thận bị suy giảm,…
Những dấu hiệu của tác dụng phụ sẽ chỉ xuất hiện vào giai đoạn đầu khi mới uống thuốc. Thông thường, những dấu hiệu này sẽ ở mức độ nhẹ và tự khỏi khi chưa đến 1 tháng. Mọi người vẫn có thể tiếp tục sử dụng thuốc đều đặn nếu gặp phải tác dụng phụ.
Ngoài ra, một số trường hợp người uống thuốc sẽ cảm thấy cơ thể khỏe hơn rất nhiều, ăn ngon, ngủ ngon, cơ thể lên cân và thậm chí ít khi bị cảm cúm. Tùy thuộc vào cơ địa, sức khỏe của mỗi người khi uống prep sẽ xuất hiện tác dụng phụ hay không. Nên bạn có thể hoàn toàn yên tâm khi sử dụng thuốc này để phòng tránh lây nhiễm HIV.
Tác dụng phụ khi uống prep
Cách dùng thuốc như thế nào? Dùng thuốc sau bao lâu thì có hiệu quả bảo vệ?
Trong một số câu hỏi thường gặp về prep cách sử dụng thuốc như thế nào được đề cập nhiều hơn cả. Thuốc prep có thể sử dụng mỗi ngày 1 viên vào thời điểm sau ăn. Để thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất cần uống thuốc đúng vào thời gian cố định trong ngày.
Trong trường hợp quên uống thuốc, bạn có thể bỏ qua ngày đó và tiếp tục duy trì uống prep vào ngày hôm sau. Việc quên uống thuốc sẽ không gây ra ảnh hưởng quá nhiều. Tuy nhiên, hiệu quả bảo vệ của thuốc khỏi virus hiv sẽ giảm xuống.
Để thuốc có hiệu quả bảo vệ tốt nhất, bạn cần tuân thủ quy tắc uống thuốc mỗi ngày. Đối với quan hệ tình dục bằng được hậu môn, bạn cần uống thuốc trước 7 ngày liên tiếp. Đối với quan hệ tình dục bằng âm đạo, phòng tránh lây nhiễm qua đường máu cần uống đủ 21 ngày trước khi bắt đầu. Sau đó, bạn cần uống thuốc thêm 2 – 3 ngày sau khi quan hệ tình dục lần cuối cùng.
Cách sử dụng thuốc prep theo tình huống sẽ được thực hiện theo quy tắc 2 + 1+ 1. Dự theo công thức này, bạn cần uống 2 viên prep trước khi quan hệ tình dục 24 giờ, tối thiểu thời gian uống thuốc phải trước 2 giờ khi diễn ra quan hệ tình dục. Sau quan hệ tình dục cần uống 1 viên thuốc trong vòng 24 giờ tiếp theo. Kể từ khi uống viên thuốc thứ 3, bạn cần uống thêm viên thứ 4 sau 24 giờ tiếp theo.
Uống prep đúng giờ
Cần phải làm gì để thuốc mang lại hiệu quả cao nhất? Khi gặp tác dụng phụ của thuốc thì phải làm gì?
Prep là thuốc và không phải là vắc xin. Prep là sự kết hợp của 2 loại thành phần thuốc có khả năng kháng lại sự hình thành và lây nhiễm của virus HIV. Chính big vậy, để thuốc đem lại hiệu quả cao nhất, bạn cần uống prep đều đặn, mỗi ngày và đúng vào 1 khung giờ cố định. Để hạn chế tình trạng khó chịu về dạ dày, bạn nên uống thuốc sau khi ăn cơm.
Như đã đề cập trong một số câu hỏi thường gặp về prep phía trên, loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ. Những tác dụng phụ này thường xuất hiện ở giai đoạn đầu khi uống thuốc và thuyên giảm dần. Tuy nhiên, có không ít trường hợp tác dụng phụ diễn ra nghiêm trọng hơn.
Nếu xuất hiện tình trạng đau đầu, chóng mặt bạn có thể uống cùng paracetamol để giảm đau. Tiêu chảy, khó chịu ở bụng nên bổ sung oresol để tránh mất nước. Cơ thể mệt mỏi nên nghỉ ngơi nhiều hơn,… Bạn cũng có thể gặp bác sĩ để tiến hành trao đổi, đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mình.
Phụ nữ mang thai và cho con bú có sử dụng PrEP được không? Và cách sử dụng như thế nào để mang lại hiệu quả cao nhất?
Prep là thuốc được sử dụng trong dự phòng HIV. Đây là loại thuốc khá an toàn, ít tác dụng phụ. Theo nghiên cứu, phụ nữ có thai, cho con bú hay trẻ nhỏ đều có thể uống prep.
Khi phụ nữ có thai hoặc cho con bú phát sinh quan hệ tình dục với bạn tình nhiễm HIV hoàn toàn có thể uống prep để bảo vệ bản thân và con. Bạn cần uống đều đặn prep mỗi ngày ít nhất là 21 ngày trước khi quan hệ tình dục. Sau đó sử dụng thuốc thêm 30 ngày kể từ khi sau lần quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su.
Tuy nhiên, để bảo vệ sức khỏe bản thân bạn nên sử dụng kết hợp thêm bao cao su trong quan hệ tình dục với người nhiễm HIV. Bởi thuốc prep không có khả năng miễn nhiễm tuyệt đối. Đi cùng với đó, sử dụng bao cao su còn giúp bạn tránh khỏi việc lây nhiễm những căn bệnh tình dục khác như lậu, giang mai, mụn cóc sinh dục,…
Phụ nữ mang thai vẫn có thể sử dụng prep
Các xét nghiệm cần phải làm trước khi tham gia sử dụng PrEP
Trước khi uống prep, mọi người cần thực hiện một số xét nghiệm để xác định tình trạng của sức khỏe của bản thân. Thuốc prep không dành cho một số đối tượng như đã nhiễm HIV, mắc bệnh thận, viêm gan B,… Đặc biệt, với những người tái sử dụng prep việc xét nghiệm trước khi uống thuốc rất quan trọng.
Các xét nghiệm mọi người cần thực hiện trước khi uống prep bao gồm: xét nghiệm HIV, xét nghiệm viêm gan B, C, Giang mai và Creatinin. Nếu có kết quả dương tính với các xét nghiệm này bạn không nên sử dụng prep. Bởi thuốc sẽ gây ra những tác động xấu đối với sức khỏe người mắc bệnh hoặc làm giảm đi hiệu quả của thuốc điều trị.
Xét nghiệm HIV
Các xét nghiệm này sẽ được tiến hành miễn phí khi bạn sử dụng thuốc prep. Hãy đến cơ sở khám uy tín để tiến hành xét nghiệm, đảm bảo có được kết quả nhanh và chính xác.
Trên đây là một số câu hỏi thường gặp về prep mà mọi người quan tâm. Prep là thuốc dự phòng HIV mang lại hiệu quả cao. Thuốc này ít khi gây ra tác dụng phụ và an toàn cho mọi đối tượng có sức khỏe bình thường sử dụng. Tuy nhiên, để thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất cần uống prep đều đặn mỗi ngày, đúng khung giờ cố định.
