Thường ở giai đoạn đầu của bệnh ung thư cổ tử cung của người bệnh thường không có triệu chứng gì đặc hiệu. Tuy nhiên, thì tầm soát là cách để phát hiện sớm và điều trị bệnh hiệu quả tốt nhất.
Ung thư cổ tử cung ở giai đoạn đầu là gì?
Các giai đoạn bệnh nói lên mức độ phát triển và di căn của khối u. Việc xác định được giai đoạn có thể giúp bác sĩ đưa ra những phương pháp hay phác đồ điều trị cho người bệnh được tối ưu nhất.
Hội Sản Phụ khoa Quốc tế thường có hệ thống phân loại và được sử dụng trong phân ra các giai đoạn cho ung thư cổ tử cung gồm 4 giai đoạn, được ký hiệu bằng các ký tự la mã từ I – IV.
Chẩn đoán ung thư cổ tử cung ở giai đoạn I là IA và IB, giai đoạn bệnh chỉ giới hạn ở trong cổ tử cung và chưa có dấu hiệu lan sang các mô xung quanh hoặc là các cơ quan khác.
Giai đoạn của ung thư cổ tử cung trong giai đoạn đầu theo phân loại FIGO.
Bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn IA
Giai đoạn IA là giai đoạn mà sự phát triển của khối u rất nhỏ và chỉ có thể quan sát được ở dưới kính hiển vi. Ngoài ra, giai đoạn này còn được làm 2 phân nhóm có độ tổn thương như sau:
- Ung thư cổ tử cung ở giai đoạn IA1: Thường có độ sâu tổn thương dưới 3mm
- Ung thư cổ tử cung ở giai đoạn IA2: Thường có độ sâu tổn thương từ 3 đến 5mm.
- Ung thư cổ tử cung giai đoạn IB
Ở giai đoạn này, khối u có kích thước lớn hơn, tuy nhiên chúng vẫn còn giới hạn ở cổ tử cung mà chưa di căn xa. Được chia làm 3 nhóm:
- Ung thư cổ tử cung ở giai đoạn IB1: Thường có độ tổn thương sâu >=5mm và độ rộng <2cm
- Ung thư cổ tử cung ở giai đoạn IB2: Thường có độ tổn thương sâu >=5mm và độ rộng từ 2 – 5cm
- Ung thư cổ tử cung ở giai đoạn IB3: Thường có độ tổn thương rộng >=4cm.
Dấu hiệu của giai đoạn 1 bệnh ung thư cổ tử cung
Theo chuyên gia cho biết các triệu chứng ung thư cổ tử cung ở giai đoạn đầu thường không có biểu hiện gì rõ ràng và bệnh có thể đã diễn ra trong nhiều năm. Chính vì vậy, việc tầm soát ung thư cổ tử cung chính là một cách tốt nhất để có thể phát hiện những bất thường trong giai đoạn đầu này.
Những dấu hiệu cũng như triệu chứng ung thư cổ tử cung giai đoạn 1 như:
- Dịch âm đạo có khí hư hay có máu xuất hiện;
- Sau khi giao hợp chảy máu âm đạo, sau khi mãn kinh;
- Kinh nguyệt có thể ra nhiều hoặc kéo dài bất thường.
Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời thì có thể bệnh sẽ tiến triển qua các giai đoạn cao hơn và có nhiều triệu chứng trở ngại như:
- Tiểu đau, tiểu khó và thỉnh thoảng sẽ thấy máu trong nước tiểu;
- Tiêu chảy, đau và chảy máu trực tràng;
- Sụt cân, mệt mỏi;
- Đau lưng một cách âm ỉ, phù chân;
- Đau ở phần bụng hoặc vùng chậu.
Nếu bạn có những dấu hiệu như ra máu hay dịch âm đạo, và bất kỳ triệu chứng nào khác thì bạn cần phải đi xét nghiệm Pap và khám phụ khoa toàn diện.
Tỷ lệ sống của bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn I còn 5 năm ở Mỹ, rơi vào khoảng 92% theo SEER.
Chẩn đoán bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn I
4.1. Xét nghiệm Pap
Để có thể phát hiện sớm nhất và điều trị ung thư cổ tử cung thì chúng ta cần định kỳ xét nghiệm Pap. Pap hay còn gọi là Pap smear là phương pháp xét nghiệm thu thập tế bào từ cổ tử cung để kiểm tra và tìm ra được cấu dấu hiệu của bước đầu ung thư hoặc những bệnh lý lành tính khác.
4.2. Xét nghiệm HPV
Có thể xem đây là một xét nghiệm mang tính cao hơn và bổ sung nếu kết quả xét nghiệm Pap có điểm bất thường thì người bệnh thường sẽ được kiểm tra thêm bằng xét nghiệm HPV. Xét nghiệm HPV đánh giá những tế bào ở cổ tử cung có bị dương tính với HPV hay không.
Người bệnh sẽ được kiểm tra với một chiếc một chiếc mỏ vịt đưa vào âm đạo làm mở ra phần âm đạo. Sau đó, bác sĩ sẽ sử dụng một chiếc dụng cụ như dạng bàn chải để lấy lấy được tế bào hoặc nong, nạo cổ tử cung để lấy bệnh phẩm làm xét nghiệm HPV và Pap.
4.3. Sinh thiết
Bác sĩ có thể cũng sẽ kiểm tra cổ tử cung bằng cách lấy mẫu mô để làm sinh thiết trong trường hợp nghi ngờ tổn thương ác tính. Có nhiều kỹ thuật có thể sử dụng để lấy bệnh phẩm như bấm kim sinh thiết hoặc khoét chóp…
Những chẩn đoán hình ảnh khác
Nếu kết quả sinh thiết cho ra được các tình trạng ác tính của bệnh thì một số chẩn đoán hình ảnh cũng sẽ được tiến hành để đánh giá được bệnh:
- MRI ở vùng tiểu khung
- Chụp CT chậu hay PET/CT – chậu – bụng – ngực
- Nội soi trực tràng, bàng quang
- Các xét nghiệm huyết học, sinh hóa…
Điều trị bệnh ung thư cổ tử cung ở giai đoạn I
Đối với người bệnh ung thư cổ tử cung ở giai đoạn đầu thì phẫu thuật chính là phương pháp điều trị chính. Việc phẫu thuật cũng sẽ phụ thuộc vào những yếu tố như: tuổi tác, giai đoạn hay nguyện vọng sinh sản ở bệnh nhân.
6.1. Phẫu thuật khoét chóp cổ tử cung
Đây là phương pháp thường được chỉ định cho bệnh nhân nữ mắc ung thư cổ tử cung ở giai đoạn đầu IA1 và có nguyện vọng sinh đẻ. Phần mô được lượt bỏ và những phần mô còn lại xung quanh cổ tử cung sẽ được giải phẫu bệnh. Nếu như không còn sót lại tế bào ung thư ở trong mô tử cung thì người bệnh cũng có thể không cần điều trị bổ sung. Ngược lại nếu như tế bào ung thư mà ở diện cắt có trong mạch máu hay mạch bạch huyết, ngoài ra khối u quá lớn thì có thể người bệnh sẽ cần điều trị bổ trợ.
6.2. Phẫu thuật cắt bỏ cổ tử cung
Đây là phẫu thuật loại bỏ cổ tử cung, phần trên âm đạo hay một số cấu trúc và phần mô xung quanh của cổ tử cung, cũng như là những hạch bạch huyết của vùng chậu. Phương pháp này thường được chỉ định đối với những bệnh nhân bị ung thư cổ tử cung ở giai đoạn IA2 và giai đoạn IB1 với kích thước nhỏ khoảng dưới 2cm, khi người bệnh vẫn còn nguyện vọng để sinh sản.
6.3. Phẫu thuật cắt bỏ cả tử cung
Đây chính là phương pháp loại bỏ tử cung và cổ tử cung. Bao gồm cắt tử cung bán phần; cắt tử cung toàn phần. Có thể hoặc không kèm theo nạo vét hạch, cắt tử cung toàn phần và 2 phần phụ như: buồng trứng và vòi tử cung, và cắt tử cung triệt căn.
Cắt tử cung toàn phần chính là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho bệnh nhân nữ bị ung thư cổ tử cung ở giai đoạn đầu mà không còn nguyện vọng sinh sản.
6.4. Sinh thiết hạch cửa
Là phương pháp lấy bệnh phẩm hạch bạch huyết từ chặng hạch gần nhất mà tế bào ung thư có thể di căn đến. Sau đó giải phẫu và đánh giá xem hạch đó có chứa các tế bào ác tính không. Phương pháp này cũng giúp cho bác sĩ có thể quyết định được mức độ nạo vét hạch khi phẫu thuật.
6.5. Xạ trị
Đối với trường hợp người bệnh từ chối phẫu thuật hoặc không thể phẫu thuật do nhiều nguyên nhân khác như có bệnh lý nội khoa khác đi kèm… thì xạ trị là phương pháp có thể điều trị triệt căn cho ung thư cổ tử cung trong giai đoạn I. Bên cạnh đó thì xạ trị cũng được sử dụng trong trường hợp sau phẫu thuật mà còn tế bào ung thư sót lại sau mổ, hay các tế bào ung thư đã xâm nhập vào mạch máu và có mạch bạch huyết trên kết quả phân tích và giải phẫu bệnh..
Phương thức xạ trị bao gồm xạ trị chiếu ngoài đơn thuần hay kết hợp với xạ trị áp sát, được áp dụng trong điều trị ung thư cổ tử cung. Xạ trị chiếu ngoài được thực hiện 5 ngày trong một tuần, làm trong khoảng thời gian từ 6 – 7 tuần. Còn xạ trị áp sát thì thường có thể được cho vào những tuần điều trị cuối của xạ trị chiếu ngoài hoặc là sau khi kết thúc xạ trị chiếu ngoài.
6.6. Hóa trị
Hóa xạ trị đồng thời là phương pháp được sử dụng đối với người bệnh không thể phẫu thuật hay từ chối phẫu thuật. Hóa xạ trị là phương pháp có thể dùng điều trị chính cho bệnh nhân bị ung thư cổ tử cung ở giai đoạn IB2 trở lên. Ngoài ra thì phương pháp này cũng có thể được chỉ định đối với các trường hợp sau mổ mà có nguy cơ tái phát cao trên kết quả giải phẫu bệnh: như còn tế bào ung thư sau phẫu thuật, ở mạch bạch huyết hay trong mạch máu…
Những thắc mắc thường gặp về bệnh ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu
7.1. Ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu có thể cảm nhận được bằng ngón tay không?
Bạn sẽ không cảm nhận được ung thư cổ tử cung bằng ngón tay trong giai đoạn đầu, bởi kích thước khối u rất nhỏ và chỉ có thể quan sát ở dưới kính hiển vi. Chính vì thế bạn cần phải đến bệnh viện để khám ngay nếu có những dấu hiệu bất thường trong âm đạo.
7.2. Làm thế nào để biết bị ung thư cổ tử cung?
Hầu như với các người bệnh bị ung thư cổ tử cung sẽ không biết mình bị cho đến khi được chẩn đoán bệnh. Thông qua các xét nghiệm lâm sàng và làm sinh thiết để có thể xác định giải phẫu bệnh. Các dấu hiệu sớm của ung thư cổ tử cung trong giai đoạn I thường không rõ ràng và chỉ được phát hiện thông qua việc thăm khám. Chính vì thế mà có thể nói rằng việc thăm khám sức khỏe toàn diện và định kỳ là cực kỳ quan trọng để có thể giúp cho việc phát hiện bệnh sớm và điều trị dễ dàng kịp thời hơn.
Ung thư cổ tử cung ở giai đoạn I là tiên lượng tốt và có thể điều trị hết hiệu quả cao cho người phụ nữ cũng có thể mang thai và sinh con sau khi điều trị. Đối với những người bị ung thư cổ tử cung giai đoạn đầu thì vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ về các phương pháp điều trị có kết quả tốt nhất để tránh được ít ảnh hưởng cho việc sinh sản hay dự phòng sau sinh như trữ trứng để mang thai hộ…
