Hiện nay, do sự thiếu hiểu biết về sự khác biệt giữa HIV và AIDS đã dẫn đến nhiều hiểu lầm, gây ra sự lo lắng, sợ hãi và kỳ thị trong xã hội. Việc nắm rõ sự khác biệt giữa HIV – virus gây suy giảm miễn dịch ở người, và AIDS – giai đoạn cuối của nhiễm HIV là điều vô cùng cần thiết. Bài viết dưới đây sẽ giúp mọi người thấy rõ được sự khác biệt giữa HIV và AIDS đồng thời làm rõ một số quan niệm sai lầm phổ biến về căn bệnh này.
1. HIV và AIDS là gì?
1.1. Khái niệm
HIV (Human Immunodeficiency Virus) là một loại virus tấn công và làm suy giảm hệ miễn dịch của con người. Khi virus này xâm nhập vào cơ thể, nó tấn công các tế bào T-CD4, là loại tế bào quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng. Theo thời gian, nếu không được điều trị, HIV sẽ làm giảm số lượng tế bào T-CD4, khiến hệ miễn dịch yếu đi và không thể chống lại các bệnh nhiễm trùng hoặc ung thư khác.
AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) là giai đoạn cuối cùng của quá trình nhiễm HIV. Khi một người mắc HIV nhưng không được điều trị, hệ miễn dịch của họ sẽ suy yếu đáng kể, dẫn đến AIDS. Tại giai đoạn này, cơ thể không còn khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng và các bệnh lý khác, khiến người bệnh dễ mắc phải các bệnh nhiễm trùng cơ hội như viêm phổi, lao, và các loại ung thư.
1.2. Cơ chế hoạt động của virus HIV trong cơ thể
Sau khi xâm nhập vào cơ thể, HIV sử dụng các tế bào T-CD4 để nhân bản và lan rộng. Virus tích hợp mã di truyền của mình vào tế bào, khiến chúng sản xuất ra nhiều virus HIV hơn. Khi số lượng virus tăng lên, các tế bào T-CD4 bị phá hủy dần dần, khiến hệ miễn dịch suy yếu.
Nếu không được điều trị, hệ miễn dịch sẽ trở nên không đủ mạnh để bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh nhiễm trùng cơ hội và các vấn đề sức khỏe khác.
1.3. Quá trình lây nhiễm HIV
HIV có thể lây truyền qua các con đường chính sau đây:
- Qua máu: Tiếp xúc với máu chứa HIV thông qua các vết thương hở, dùng chung kim tiêm hoặc trong trường hợp tai nạn nghề nghiệp y tế.
- Quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng mà không sử dụng các biện pháp bảo vệ an toàn (như bao cao su) có thể dẫn đến lây truyền HIV.
- Từ mẹ sang con: Mẹ nhiễm HIV có thể truyền virus sang con trong quá trình mang thai, sinh nở hoặc khi cho con bú.
1.4. Các triệu chứng và biến chứng của AIDS
AIDS không phải là một bệnh duy nhất mà là một tập hợp của nhiều triệu chứng và bệnh lý do hệ miễn dịch của người bệnh bị suy yếu. Một số triệu chứng và biến chứng phổ biến của AIDS bao gồm:
– Sụt cân không rõ nguyên nhân.
– Sốt kéo dài.
– Tiêu chảy mãn tính.
– Nhiễm trùng phổi, da, hoặc các cơ quan khác.
– Ung thư như ung thư Kaposi và ung thư hạch.
2. Sự Khác Biệt Giữa HIV và AIDS
HIV là một loại virus làm suy giảm hệ miễn dịch. Ngược lại, AIDS là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm HIV khi hệ miễn dịch đã bị suy yếu nghiêm trọng đến mức cơ thể không thể tự bảo vệ khỏi các bệnh nhiễm trùng. AIDS không xảy ra ngay sau khi nhiễm HIV mà thường phát triển sau nhiều năm nếu người bệnh không được điều trị. Vì thế hiểu đơn giản, HIV là virus gây giảm miễn dịch, còn AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch.
Tuy nhiên không phải ai nhiễm HIV cũng sẽ phát triển thành AIDS. Nhờ vào tiến bộ trong điều trị HIV, nhiều người nhiễm HIV có thể sống lâu dài và khỏe mạnh mà không phát triển thành AIDS. Việc điều trị HIV bằng thuốc ARV (thuốc kháng retrovirus) có thể giúp kiểm soát sự lây lan của virus, giúp người bệnh duy trì một hệ miễn dịch mạnh và ngăn chặn sự phát triển thành AIDS.
Điều trị HIV sớm và liên tục bằng thuốc ARV là cách hiệu quả nhất để ngăn chặn sự tiến triển của HIV sang AIDS. Khi người nhiễm HIV được điều trị đúng cách, lượng virus trong cơ thể họ có thể giảm xuống mức không phát hiện được, giúp bảo vệ hệ miễn dịch và ngăn chặn lây truyền cho người khác.
3. Những Hiểu Lầm Phổ Biến Về HIV và AIDS
Hiểu lầm 1: Nhiễm HIV đồng nghĩa với bị AIDS
Một trong những hiểu lầm phổ biến nhất về HIV là mọi người thường nghĩ rằng nhiễm HIV đồng nghĩa với việc mắc AIDS. Tuy nhiên, điều này không chính xác. Như đã đề cập, nhiễm HIV không có nghĩa là người bệnh sẽ ngay lập tức mắc AIDS. Với sự can thiệp của thuốc ARV, nhiều người nhiễm HIV có thể sống suốt đời mà không phát triển thành AIDS.
Hiểu lầm 2: Người nhiễm HIV luôn có các triệu chứng rõ ràng
Nhiều người tin rằng người nhiễm HIV luôn có các triệu chứng rõ ràng, nhưng thực tế không phải lúc nào cũng vậy. Trong giai đoạn đầu, người nhiễm HIV có thể không có triệu chứng hoặc chỉ có triệu chứng nhẹ như sốt, đau đầu hoặc mệt mỏi. Điều này làm cho nhiều người không biết rằng mình đã bị nhiễm, do đó, việc xét nghiệm định kỳ là rất quan trọng.
Hiểu lầm 3: Chỉ có nhóm đối tượng “nguy cơ cao” mới có khả năng nhiễm HIV
Mặc dù một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn, nhưng bất kỳ ai cũng có thể nhiễm HIV nếu không thực hiện các biện pháp phòng ngừa. Những người có quan hệ tình dục không an toàn, dùng chung kim tiêm hoặc không kiểm tra sức khỏe định kỳ đều có nguy cơ nhiễm HIV.
Hiểu lầm 4: Người nhiễm HIV không thể có cuộc sống bình thường hoặc không thể có con
Nhờ tiến bộ trong điều trị, nhiều người nhiễm HIV hiện có thể sống một cuộc sống bình thường, thậm chí lập gia đình và sinh con mà không lây nhiễm HIV cho bạn đời hoặc con cái. Việc điều trị HIV đúng cách có thể làm giảm tải lượng virus đến mức không phát hiện được, giúp ngăn ngừa lây truyền.
Hiểu lầm 5: HIV/AIDS có thể lây qua tiếp xúc hàng ngày
Một số người tin rằng HIV có thể lây qua các tiếp xúc hàng ngày như bắt tay, ôm, hoặc dùng chung bát đũa, nhưng điều này không đúng. HIV không lây truyền qua tiếp xúc thông thường hoặc qua không khí, nước hoặc thức ăn. Virus chỉ lây qua máu, dịch tiết sinh dục hoặc từ mẹ sang con.
4. Thuốc ARV ngăn ngừa sự phát triển từ HIV sang AIDS
ARV (thuốc kháng retrovirus) là phương pháp điều trị chính cho người nhiễm HIV, giúp kiểm soát và ức chế sự phát triển của virus. Khi sử dụng ARV đều đặn, lượng virus trong cơ thể giảm xuống mức không phát hiện được, giúp người bệnh duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh và ngăn chặn sự tiến triển của HIV thành AIDS. Ngoài ra, ARV còn giúp giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác, đặc biệt trong trường hợp mẹ mang thai hoặc trong các mối quan hệ tình dục.
Việc sử dụng ARV đã thay đổi hoàn toàn cách điều trị HIV/AIDS, giúp người bệnh có cơ hội sống lâu dài và khỏe mạnh.
Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa HIV và AIDS, cũng như những hiểu lầm phổ biến, sẽ giúp chúng ta có cái nhìn đúng đắn hơn về căn bệnh này. Điều quan trọng nhất là người bệnh cần được điều trị sớm và liên tục để ngăn ngừa sự phát triển từ HIV sang AIDS và đảm bảo cuộc sống chất lượng hơn. Bạn có thể qua ngay phòng khám Galant để được thăm khám và tư vấn thêm về căn bệnh này.
