Xét nghiệm HIV là bước quan trọng trong việc phát hiện và điều trị HIV/AIDS. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc tại sao cần làm xét nghiệm HIV đến 3 lần và thời điểm nào mới có thể khẳng định chính xác kết quả. Cùng Phòng khám Galant Clinic tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.
1. Ai cần xét nghiệm HIV định kỳ?
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), mọi người trong độ tuổi từ 13 – 64 nên xét nghiệm HIV ít nhất một lần trong đời. Đặc biệt, những người có nguy cơ cao cần xét nghiệm định kỳ hằng năm, bao gồm:
- Người sử dụng ma túy bằng đường tiêm chích.
- Người hành nghề mại dâm.
- Người có quan hệ đồng giới hoặc chuyển giới.
- Người mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), bệnh lao, viêm gan C.
- Phụ nữ mang thai.
- Vợ/chồng hoặc con của người nhiễm HIV.
- Người có quan hệ tình dục không an toàn hoặc có nhiều bạn tình.
2. Các phương pháp xét nghiệm HIV phổ biến
Hiện nay có nhiều phương pháp xét nghiệm HIV với độ chính xác và thời gian phát hiện khác nhau. Dưới đây là những phương pháp phổ biến nhất:
2.1. Xét nghiệm kháng thể
Phát hiện kháng thể HIV trong máu hoặc nước bọt, thường cho kết quả chính xác sau 23 – 90 ngày kể từ khi phơi nhiễm.
2.2. Xét nghiệm kháng nguyên/kháng thể (Combo Ag/Ab)
Phát hiện đồng thời kháng nguyên p24 (xuất hiện sớm) và kháng thể HIV. Có thể phát hiện virus sớm từ 18 – 45 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn lây.
2.3. Xét nghiệm axit nucleic (NAT)
Phát hiện vật liệu di truyền (RNA hoặc DNA) của virus HIV trong máu. Đây là phương pháp chính xác và phát hiện sớm nhất, có thể xác định nhiễm HIV sau 10 – 33 ngày kể từ khi phơi nhiễm. Tuy nhiên, chi phí xét nghiệm NAT cao và thường chỉ thực hiện trong trường hợp đặc biệt.
2.4. Xét nghiệm HIV nhanh
Cho kết quả trong 15–30 phút, thuận tiện cho việc sàng lọc ban đầu. Tuy nhiên, nếu kết quả dương tính, cần làm thêm xét nghiệm khẳng định (ELISA hoặc PCR).
2.5. Xét nghiệm ELISA
ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) là phương pháp tiêu chuẩn để phát hiện kháng thể HIV. Nếu kết quả dương tính, sẽ được kiểm chứng bằng phương pháp Western Blot hoặc PCR để khẳng định.
3. Tại sao xét nghiệm HIV phải làm 3 lần?
Xét nghiệm HIV thường được khuyến nghị làm 3 lần nhằm đảm bảo độ chính xác tuyệt đối của kết quả. Dưới đây là các lý do chính:
- Giai đoạn cửa sổ (chu kỳ ẩn): Sau khi phơi nhiễm HIV, cơ thể cần thời gian để sản xuất đủ kháng thể nhằm phát hiện bằng xét nghiệm. Giai đoạn này thường kéo dài từ 3–12 tuần. Do đó, xét nghiệm sớm có thể cho kết quả âm tính giả.
- Kiểm tra và xác nhận kết quả: Làm lại xét nghiệm giúp loại bỏ sai sót kỹ thuật hoặc kết quả giả dương/giả âm trong lần đầu.
- Tăng độ tin cậy: Thực hiện 3 lần xét nghiệm vào các thời điểm khác nhau giúp bác sĩ có thể khẳng định chính xác tình trạng nhiễm HIV.
Thông thường, lịch xét nghiệm HIV sau khi có nguy cơ được khuyến nghị như sau:
- Lần 1: Sau 2–4 tuần (để phát hiện sớm bằng xét nghiệm NAT hoặc Combo).
- Lần 2: Sau 6 tuần (kháng thể bắt đầu hình thành, tăng độ chính xác).
- Lần 3: Sau 3 tháng (90 ngày) — thời điểm khẳng định cuối cùng.
4. Thời điểm chuẩn xác nhất để chốt kết quả xét nghiệm HIV
Thời điểm khẳng định chắc chắn nhất để kết luận bạn có nhiễm HIV hay không là sau 3 tháng kể từ thời điểm có nguy cơ phơi nhiễm.
Ở thời điểm này, hầu hết cơ thể người nhiễm HIV đã tạo ra đủ kháng thể để xét nghiệm phát hiện chính xác. Việc sử dụng xét nghiệm Combo Ag/Ab hoặc ELISA thế hệ 4 giúp xác nhận kết quả tin cậy nhất.
Lưu ý: Nếu bạn có hành vi nguy cơ cao, hãy đến cơ sở y tế uy tín như Phòng khám Galant Clinic để được tư vấn, xét nghiệm và hỗ trợ điều trị hoặc dự phòng (PEP/PrEP) kịp thời.
5. Lời kết
Qua bài viết này, bạn đã hiểu lý do tại sao xét nghiệm HIV phải làm 3 lần và thời điểm chốt kết quả chính xác nhất là sau 3 tháng. Việc xét nghiệm định kỳ không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng.
Nếu bạn đang băn khoăn về nguy cơ phơi nhiễm hoặc cần xét nghiệm HIV an toàn, bảo mật, hãy đến Phòng khám Galant Clinic – địa chỉ uy tín chuyên về dự phòng và điều trị HIV tại TP.HCM.
📞 Hotline: 0943 108 138 — 🌐 Website: galantclinic.com
