HIV là một trong những căn bệnh rất nguy hiểm, để phát hiện bản thân có mắc bệnh này không cần phải thực hiện xét nghiệm. Một trong những loại được các trung tâm y tế sử dụng để tìm ra virus HIV là xét nghiệm kháng thể HIV. Ngoài ra, cũng có một số loại xét nghiệm khác như: Xét nghiệm HIV ab test nhanh, Xét nghiệm axit nucleic.
Những ai cần thực hiện xét nghiệm kháng thể HIV?
Vì là bệnh nan y nên chưa có vắc xin phòng bệnh và chỉ điều trị bằng thuốc kháng vi rút để làm chậm quá trình tiến triển của bệnh và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân. Vậy những ai nên xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt?
Cả nam và nữ trong độ tuổi từ 13 đến 64 nên được xét nghiệm HIV ít nhất một lần. Nếu bạn không may nhiễm HIV, việc phát hiện sớm có thể giúp bạn chuẩn bị sẵn sàng cho việc điều trị và thực hiện các bước để ngăn ngừa lây nhiễm HIV cho người khác.
Những người có nguy cơ cao cần được xét nghiệm thường xuyên hơn:
- Một người đang có mối quan hệ đồng giới (đặc biệt là mối quan hệ đồng giới).
- Đã có nhiều lần giao hợp qua đường hậu môn hoặc âm đạo với người dương tính với HIV.
- Dùng chung kim tiêm, nước, bông y tế,… với người khác.
- Từng là gái mại dâm và đã được chẩn đoán hoặc điều trị một bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
- Nếu bạn đã được chẩn đoán hoặc điều trị bệnh lao hoặc viêm gan.
- Là người quan hệ tình dục với người có ít nhất một trong các đặc điểm trên.
- Phụ nữ nên xét nghiệm HIV trước và trong khi mang thai để tránh nguy cơ truyền HIV cho con.
Xét nghiệm kháng thể HIV là gì?
Xét nghiệm kháng thể HIV là loại xét nghiệm HIV nhanh nhất bạn có thể làm tại nhà là xét nghiệm kháng thể. Xét nghiệm này tìm kháng thể HIV trong máu hoặc dịch cơ thể.
Xét nghiệm được thực hiện phổ biến nhất gián tiếp chỉ ra sự hiện diện của HIV bằng cách phát hiện các kháng thể kháng HIV. Phương pháp này bao gồm sàng lọc ban đầu bằng xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết với enzyme (ELISA). Lặp lại xét nghiệm ELISA trên (+) và nếu kết quả vẫn dương tính, hãy xác nhận kết quả bằng phương pháp khác (thường là Western blot hoặc miễn dịch huỳnh quang).
Xét nghiệm ELISA là xét nghiệm đo kháng thể kháng HIV có trong huyết thanh của người nhiễm bệnh. Thử nghiệm này được thể hiện bằng cơ chế sau: Kháng nguyên HIV được phủ lên hạt nhựa kết hợp ELISA. Huyết thanh người chứa kháng thể (kháng thể chính), nếu người bị nhiễm HIV thì huyết thanh chứa kháng thể kháng HIV kết hợp với kháng nguyên HIV gắn trên hạt nhựa. Anti-immunoglobulin (kháng thể chống lại kháng thể của con người – kháng thể thứ cấp) có chứa các enzym. Đây là kháng thể thứ hai, nếu có, sẽ liên kết với kháng thể kháng HIV. (Kháng thể thứ cấp) chỉ thị thay đổi màu sắc khi enzyme được kích hoạt (gắn với kháng thể chính).
Thời điểm xét nghiệm HIV chính xác là khi nào?
Thời điểm xét nghiệm HIV chính xác nhất để phát hiện ra virus HIV có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong điều trị và dự phòng lây nhiễm trong cộng đồng. Theo các chuyên gia trong ngành, thời điểm xét nghiệm HIV cho kết quả chính gồm những cột mốc sau:
- Xét nghiệm ngay sau khi có hành vi nguy cơ để đảm bảo bạn chưa bị nhiễm HIV trước đó.
- Sau ít nhất một tháng có hành vi nguy cơ. Thời điểm này cơ thể chưa phát hiện ra virus gây bệnh nên tránh đi xét nghiệm quá sớm.
- Nếu kết quả xét nghiệm âm tính sau 4 tháng, bệnh nhân nên làm xét nghiệm HIV sau 12 tuần kể từ khi có hành vi nguy cơ.
- Nếu xét nghiệm HIV ở tuần thứ 12 âm tính, bệnh nhân nên xét nghiệm lại sau 6 tháng kể từ thời điểm có hành vi nguy cơ. Nếu kết quả vẫn âm tính thì rõ ràng bệnh nhân chưa bị nhiễm HIV kể từ khi có hành vi nguy cơ.
Tuy nhiên, thời gian phát hiện virus HIV chính xác nhất thường là từ 3 đến 6 tháng sau khi phơi nhiễm. Lúc này, cơ thể người bệnh bắt đầu tạo kháng thể chống lại virus gây bệnh. Bệnh nhân cũng nên trải qua một cuộc kiểm tra thể chất toàn diện để giúp chẩn đoán tình trạng suy giảm miễn dịch, tiền sử các rối loạn miễn dịch khác, v.v.
Nếu bạn đã có hành vi nguy cơ gây nhiễm HIV hãy đến trung tâm y tế gần nhất thực hiện xét nghiệm kháng thể HIV, để phát hiện kịp thời và điều trị đúng lúc nhé!
