HIV có thể được xem là một trong những căn bệnh thế kỷ và là nỗi ám ảnh của mọi người trên thế giới. Bên cạnh đó, xét nghiệm HIV là cách tốt nhất để xác định được bản thân có bị nhiễm bệnh hay không. Hiện tại, quá trình này có 2 phương pháp đó là xét nghiệm thông thường và xét nghiệm nhanh HIV. Thì trong bài viết này, hãy cùng mình tìm hiểu cụ thể về xét nghiệm nhanh HIV nhé.
1.Điều cần biết về xét nghiệm nhanh HIV?
Có thể bạn đã biết HIV là một căn bệnh nguy hiểm và hiện nay chúng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên hiên nay, có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng: quá trình điều trị càng sớm sau khi người bệnh nhiễm HIV thì càng có lợi cho sức khỏe người nhiễm. Việc điều trị HIV sớm sẽ giúp cơ thể có thể hạn chế sự gây hại của virus HIV và giảm các biến chứng cho người bệnh. Ngoài ra, còn giúp khả năng lây nhiễm virus sang người khác cũng thấp hơn so với những người được điều trị muộn.
Xin được nhắc lại là virus HIV là căn bệnh nguy hiểm cần được phát hiện sớm nhất có thể
Có 3 loại xét nghiệm HIV phổ biến hiện nay:
– Xét nghiệm sàng lọc HIV: quá trình thực hiện xét nghiệm bằng kỹ thuật đơn giản (sinh phẩm xét nghiệm nhanh virus HIV) hoặc kỹ thuật miễn dịch đánh dấu tùy từng điều kiện của đơn vị nhưng vẫn đảm bảo về chất lượng và an toàn sinh học nhé.
– Quá trình xét nghiệm chẩn đoán nhiễm virus HIV: gồm 2 phương pháp chính
+ Xét nghiệm huyết thanh học: quá trình giúp phát hiện sự hiện diện của kháng thể hoặc kháng nguyên của HIV trong máu hoặc dịch tiết để xác định tình trạng nhiễm virus HIV ở người lớn hoặc trẻ em trên 18 tháng tuổi.
+ Xét nghiệm sinh học phân tử nhằm phát hiện ADN/ ARN của virus HIV trong máu hoặc các dịch tiết. Quá trình này thường dùng để phát hiện nhiễm HIV ở trẻ em dưới 18 tháng tuổi.
– Xét nghiệm theo dõi điều trị (HIV đo tải lượng virus): quá trình này giúp đo lượng virus HIV tồn tại có trong máu sau khi điều trị HIV để tiên lượng hiệu quả của viêc điều trị.
2. Những ai nên thực hiện quá trình xét nghiệm HIV
Việc thực hiện xét nghiệm HIV được khuyến cáo nên thực hiện ít nhất 2 lần/năm cho những đối tượng có nguy cơ bị lây nhiễm cao với virus HIV
- Những người bị nghiện ma túy và thường xuyên tiêm chích ma tuý có sử dụng chung bơm kim tiêm.
- Những người bị bệnh viêm gan, giang mai, lậu, chlamydia,…
- Những người thường xuyên quan hệ tình dục không an toàn: không sử dụng biện pháp bảo vệ khi quan hệ với những đối tượng có khả năng bị nhiễm
Chú ý: Xét nghiệm và phát hiện sớm virus HIV chính là bảo vệ sức khoẻ cho bản thân và những người thân xung quanh mình. Ngoài ra, bản thân biết mình bị dương tính với virus HIV có thể thay đổi hành vi để hạn chế quá trình lây nhiễm cho những người xung quanh.
3. Một số ưu điểm và nhược điểm của quá trình xét nghiệm nhanh HIV
So với một số phương pháp thông thường thì xét nghiệm nhanh HIV sẽ có những ưu điểm như sau:
- Quá trình xét nghiệm dễ thực hiện.
- Quá trình cho kết quả nhanh chóng: giúp hạn chế lo lắng và căn thẳng khi chờ đợi như xét nghiệm HIV thông thường.
- Những người thực hiện xét nghiệm có thể được đào tạo nhanh và đảm bảo an toàn cho người thực hiện xét nghiệm.
- Chí phí thấp để thực hiện xét nghiệm
.
Nhược điểm của việc này là tính đặc hiệu của phương pháp này không cao. Chúng chỉ cho biết trong mẫu bệnh phẩm có mặt của kháng nguyên/ kháng thể virus HIV có trong máu và chúng không thể khẳng định được bệnh nhân nhiễm HIV hay không. Bên cạnh đó, nếu lượng kháng nguyên/ kháng thể trong mẫu bệnh phẩm thấp (phản ứng thấp) thì người bệnh có thể nhận được kết quả sai đó là âm tính giả.
4. Quá trình xét nghiệm nhanh HIV có chính xác không?
Trong thực tế, chỉ trong khoảng 45 – 60 phút: quá trình xét nghiệm nhanh HIV sẽ cho bạn biết kết quả là có kháng thể HIV hay không.
- Nếu kết quả âm tính có độ chính xác lên đến 99,7 % khi chỉ có 1 vạch đỏ trên dải thiết bị.
- Kết quả dương tính có độ chính xác lên đến 99,2 % khi xuất hiện 2 vạch đỏ trên dải thiết bị.
Tuy nhiên, nếu kết quả bản thân bị dương tính thì cần phải gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để được xét nghiệm lại – thời gian có kết quả là từ 24-48h. Với một người bị phơi nhiễm HIV thì phải mất khoảng 4 – 6 tuần mới có kháng thể HIV để cho được kết quả dương tính. Vì thế không thể loại trừ trong trường hợp người bệnh mới phơi nhiễm nên kết quả test nhanh là âm tính, vì thế đôi khi cần phải xét nghiệm lại
Thực tế thì que thử nhanh HIV có độ chính xác cao trên 99% nên chúng được áp dụng tốt trong sàng lọc HIV nhanh từ các phòng khám đến các trung tâm đa khoa.
Bên cạnh đó, tại bệnh viện việc xét nghiệm nhanh HIV được sử dụng kiểm tra khi nhân viên y tế vô tình tiếp xúc với máu người bị nhiễm bệnh HIV hoặc khi thai phụ nhập viện hỗ trợ sinh nở hoặc phụ nữ trong độ tuổi lao động chưa được kiểm tra trước đó.
5. Nên đi xét nghiệm khi nào để có kết quả chính xác nhất?
Sau khi bản thân bị virus HIV xâm nhập vào cơ thể: Virus cần có thời gian để nhân lên và gây bệnh.
- Trong tuần đầu: virus HIV chúng phát triển trong cơ thể: Chúng ta có thể phát hiện virus hiv trong dịch não tủy của người bệnh trước khi phát hiện trong máu.
- Tuần 3 – 6: phần lớn giai đoạn này người phơi nhiễm virus HIV luôn có biểu hiện khỏe mạnh như người bình thường. Ngoài ra, vẫn có một số cá thể sẽ có một số có biểu hiện của HIV giai đoạn sớm.
- Bệnh diễn biến thầm lặng: Sau khi bị phơi nhiễm với virus HIV được 4 – 6 tuần là thời điểm tốt nhất để xét nghiệm HIV tốt nhất và nhận được kết quả chính xác nhất. Nhiều cá thể đặc biệt khi phát hiện bệnh sau khoảng thời gian dài phơi nhiễm: có khi lên đến vài tháng.
Ngoài ra, người bị nghi ngờ phơi nhiễm với HIV: có thể đi xét nghiệm sau 2 – 3 tháng kể từ thời điểm được nghi là phơi nhiễm để có kết quả chính xác nhất.
