Bệnh giun sán là tình trạng nhiễm các loài giun, sán trong đường ruột. Khi số lượng giun ít, người bệnh có thể không có triệu chứng rõ ràng; nhưng nếu nhiễm nặng sẽ gặp các vấn đề như: đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi, suy dinh dưỡng, giảm cân, và có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị.
Giun sán là nhóm sinh vật ký sinh đa bào, thường sống trong cơ thể người và động vật. Khi trưởng thành, chúng có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Đây là loại ký sinh phổ biến ở các vùng nhiệt đới, nơi có điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng và lây lan. Những người có thói quen ăn đồ tái, sống như gỏi cá, thịt bò tái, tiết canh… có nguy cơ nhiễm giun sán cao nhất.
Nguyên nhân chính là do ăn thực phẩm hoặc uống nước nhiễm trứng giun sán. Khi vào cơ thể, trứng phát triển thành ấu trùng, sau đó thành giun trưởng thành ký sinh trong ruột.
Giun sán có nguy hiểm không?
Theo PGS.TS Bùi Vũ Huy (Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương), bệnh giun sán không quá nguy hiểm nếu phát hiện sớm. Tuy nhiên, khi số lượng giun sán trong cơ thể tăng nhiều mà không được điều trị, chúng có thể gây:
- Viêm ruột thừa, tắc ruột, thủng ruột.
- Nhiễm trùng ống mật, viêm phúc mạc, thiếu máu.
- Rối loạn tim mạch, thậm chí tử vong trong trường hợp nặng.
Nguyên nhân nhiễm giun sán
- Ăn thực phẩm không sạch, chưa nấu chín: Các món sống như gỏi cá, hàu, tiết canh… dễ chứa ấu trùng giun sán.
- Vệ sinh cá nhân kém: Giun có thể xâm nhập qua tay, chân hoặc vết thương hở. Cần rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Không tẩy giun định kỳ: Bỏ qua việc xổ giun khiến giun phát triển mạnh, gây hại cho sức khỏe.
- Tiếp xúc với vật nuôi: Phân động vật chứa nhiều trứng giun, sán có thể lây sang người khi tiếp xúc trực tiếp.
- Môi trường sống bẩn: Rác thải, đất cát nhiễm khuẩn tạo điều kiện cho trứng giun tồn tại và lây nhiễm.
Dấu hiệu nhiễm giun sán
- Gầy sút cân, mệt mỏi, đau bụng quanh rốn, có thể nôn hoặc đi ngoài ra giun.
- Rối loạn tiêu hóa: đi ngoài phân lỏng, đầy bụng, chướng hơi, có thể thấy giun kim trong phân.
- Ngứa hậu môn, đặc biệt về đêm – dấu hiệu điển hình của giun kim.
- Thiếu máu, thiếu vitamin, suy nhược cơ thể, da xanh xao.
- Đau bụng, buồn nôn, nôn sau bữa ăn.
- Trong một số trường hợp, có thể thấy giun sán trong phân hoặc chất nôn.
Các phương pháp kiểm tra tìm giun sán
- Xét nghiệm máu: Phát hiện kháng thể hoặc kháng nguyên của ký sinh trùng trong máu.
- Xét nghiệm phân: Tìm trứng, ấu trùng hoặc giun trong mẫu phân dưới kính hiển vi.
- Xét nghiệm dịch phổi hoặc nội soi: Dùng để phát hiện ấu trùng giun lươn, giun ký sinh ngoài ruột.
- Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm, CT, MRI giúp phát hiện vị trí giun sán trong gan, phổi hoặc não.
Cách điều trị nhiễm giun sán ở người
Người bệnh không nên tự ý mua thuốc tẩy giun. Cần khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Hiện nay có hai phương pháp điều trị phổ biến:
Điều trị hàng loạt
Phương pháp này áp dụng cho cộng đồng ở khu vực có tỷ lệ nhiễm cao. Mục tiêu là giảm nguồn lây, không nhất thiết diệt hết giun. Các thuốc sử dụng thường là loại an toàn, ít độc tính như Albendazole hoặc Mebendazole.
Điều trị chọn lọc
Dành cho nhóm đối tượng có nguy cơ cao, nhiễm nặng như trẻ em. Mục tiêu là điều trị dứt điểm các trường hợp cụ thể để ngăn lây lan. Áp dụng với các bệnh giun lây qua đất như giun đũa, giun tóc, giun móc.
Một số thuốc điều trị giun sán phổ biến
- Thuốc trị giun: Piperazin, Levamisol, Mebendazole, Albendazole, Thiabendazole.
- Thuốc trị sán: Niclosamid, Praziquantel.
Các câu hỏi liên quan đến bệnh giun sán
Giun sán có lây không?
Có. Giun sán lây qua đất, phân, hoặc thực phẩm nhiễm trứng giun. Khi trứng giun theo phân người bệnh ra ngoài, chúng có thể bám vào tay, rau sống, nước uống rồi xâm nhập vào cơ thể người khác nếu không được vệ sinh đúng cách.
Cách phòng ngừa bệnh giun sán
- Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần theo khuyến cáo y tế.
- Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Ăn chín, uống sôi, không ăn thực phẩm sống hoặc tái.
- Vệ sinh môi trường sống, không phóng uế bừa bãi, xử lý phân đúng quy định.
- Không để ruồi muỗi bay vào thức ăn, che đậy thực phẩm cẩn thận.
- Không để vật nuôi thả rông, đặc biệt ở khu dân cư.
Xét nghiệm và điều trị giun sán ở đâu?
Nếu nghi ngờ nhiễm giun sán, bạn nên đến cơ sở y tế uy tín để được xét nghiệm và điều trị. Phòng khám Galant Clinic là địa chỉ tin cậy với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, mang lại kết quả nhanh chóng và chính xác.
Galant Clinic luôn sẵn sàng hỗ trợ tư vấn, xét nghiệm và điều trị hiệu quả các bệnh lý do giun sán gây ra. Liên hệ ngay để được tư vấn chi tiết và đặt lịch khám sớm nhất!
