Giun sán là loại ký sinh trùng thường sống trong cơ thể người và động vật. Tùy theo từng loại mà chúng có thể ký sinh ở các vị trí khác nhau như:
- Đường tiêu hóa và ruột non (giun đũa, giun móc, giun kim, sán dây,…)
- Gan và ống mật (sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ)
- Phổi (sán lá phổi)
- Não (ấu trùng sán dây lợn di chuyển lên não gây co giật, động kinh)
- Cơ và mô dưới da (giun lươn, sán dây)
15+ món ăn nguy cơ cao chứa giun sán
Nhiều món ăn quen thuộc của người Việt tiềm ẩn nguy cơ nhiễm giun sán do chế biến chưa đúng cách hoặc dùng thực phẩm sống, tái. Dưới đây là những món ăn bạn cần đặc biệt lưu ý, nhất là với trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.
Bún riêu, bún ốc, bún mắm
Các món bún làm từ cua, ốc, mắm — vốn là sinh vật sống trong ao hồ — có thể chứa hàng nghìn trứng giun, sán. Nếu không được sơ chế kỹ, người ăn dễ bị đau bụng, rối loạn tiêu hóa hoặc nhiễm sán đường ruột. Trung bình mỗi con cua hoặc ốc có thể chứa đến 3.000–6.000 giun ống. Vì vậy, hãy hạn chế ăn các món này ngoài hàng quán không đảm bảo vệ sinh.
Gỏi cá trích
Gỏi cá là món khoái khẩu trên bàn nhậu nhưng lại là “ổ bệnh” của sán lá gan nhỏ và sán ruột. Khi ăn cá sống chưa chín, người ăn có thể bị đau tức vùng gan, vàng da, tiêu chảy, thiếu máu và buồn nôn. Ngoài ra, cá sống còn chứa vi khuẩn Salmonella và Listeria. Để an toàn, hãy luôn làm chín cá trước khi ăn.
Hàu sống
Hàu sống chứa nhiều dinh dưỡng, đặc biệt là kẽm, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nhiễm ký sinh trùng do sinh sống trong bùn cát. Khi ăn sống, người dùng có thể bị nhiễm giun sán, đau bụng, tiêu chảy hoặc ngộ độc. Vì vậy, hãy chế biến hàu chín bằng cách nướng hoặc hấp để đảm bảo an toàn.
Các loại hải sản sống
Các loại cá biển, mực, ngao, bạch tuộc… có thể chứa ấu trùng giun Anisakis simplex. Khi ăn sống hoặc tái, người ăn có thể bị đau bụng dữ dội, buồn nôn, thậm chí nôn ra giun. Các loài cá như cá thu, cá ngừ, cá hồi, cá mòi là nhóm có nguy cơ cao nhất. Hãy luôn nấu chín hải sản trước khi thưởng thức.
Bò nhúng dấm, thịt bò tái
Thịt bò tái, bò nhúng dấm giữ được độ ngọt nhưng dễ chứa ấu trùng sán. Khi ăn chưa chín kỹ, giun sán có thể xâm nhập vào cơ thể, ký sinh ở gan hoặc não. Vì vậy, nên nấu chín hoàn toàn thịt bò trước khi ăn.
Các loại rau sống chưa rửa sạch
Rau sống chứa nhiều vitamin nhưng cũng là nguồn lây nhiễm giun sán phổ biến nhất. Nếu không rửa kỹ, trứng giun có thể bám vào thân và lá rau. Theo nghiên cứu, tỉ lệ rau nhiễm sán có thể lên đến 92%. Hãy rửa rau nhiều lần với nước sạch, ngâm nước muối loãng trước khi ăn để đảm bảo an toàn.
Nội tạng, lòng heo non chế biến chưa kỹ
Nội tạng, đặc biệt là lòng heo, là món ăn phổ biến nhưng chứa nhiều ký sinh trùng. Nếu chỉ trần sơ, người ăn có thể nuốt hàng trăm con giun sán vào cơ thể. Ngoài ra, việc sử dụng hóa chất tẩy rửa lòng heo tại các quán ăn còn gây nguy hiểm hơn. Nên mua lòng tươi về tự sơ chế kỹ và nấu chín hoàn toàn trước khi ăn.
Các loại mắm sống
Mắm sống có thể chứa vi khuẩn và trứng giun sán do quá trình ủ lên men tự nhiên. Khi ăn mà không nấu chín, người dùng có thể bị nhiễm sán, đau bụng, nôn mửa. Chỉ nên ăn các loại mắm đã được nấu hoặc hấp kỹ.
Thực phẩm hàng quán kém vệ sinh
Thức ăn đường phố thường không đảm bảo vệ sinh. Dụng cụ nấu nướng bẩn, nguyên liệu không được rửa kỹ là nguyên nhân khiến nhiều món ăn bị nhiễm giun sán. Khi ăn ngoài, hãy chọn quán sạch, uy tín để bảo vệ sức khỏe.
Câu hỏi liên quan đến món ăn nhiễm sán
Cách nhận biết món ăn bị nhiễm sán?
- Thịt lợn: Có hột trắng hoặc sợi chỉ nhỏ chuyển động – dấu hiệu của ấu trùng sán dây.
- Cá: Thịt có đốm trắng hoặc chuyển động nhỏ li ti, ruột cá chứa nhiều trứng sán.
- Rau: Có trứng nhỏ bám vào thân hoặc lá, bẻ đôi cọng có thể thấy sán ẩn bên trong.
Cách phòng ngừa giun sán
- Tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần cho cả người lớn và trẻ em.
- Rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Giữ móng tay, móng chân ngắn và sạch.
- Ăn chín, uống sôi, sơ chế thực phẩm kỹ trước khi nấu.
- Không đi chân đất trên nền đất ẩm, vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.
Nghi ngờ ăn phải đồ ăn nhiễm sán cần làm gì?
Nếu nghi ngờ ăn phải thực phẩm nhiễm sán, hãy theo dõi các biểu hiện như đau bụng, ngứa hậu môn, rối loạn tiêu hóa. Không nên tự mua thuốc tẩy giun mà cần đến cơ sở y tế uy tín để được khám và điều trị kịp thời. Phòng khám Galant Clinic là địa chỉ tin cậy giúp bạn xét nghiệm và điều trị bệnh giun sán an toàn, hiệu quả. Liên hệ ngay với Galant để được tư vấn chi tiết.
