Song cầu khuẩn Gram âm là một trong những vi khuẩn gây ra nhiều bệnh nguy hiểm cho con người, trong đó nổi bật là bệnh lậu và nhiễm khuẩn màng não. Việc hiểu rõ về song cầu Gram âm giúp chúng ta phát hiện, phòng ngừa và điều trị hiệu quả các bệnh liên quan, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Bài viết dưới đây sẽ cho chúng ta góc nhìn về các dấu hiệu của Song cầu khuẩn Gram âm, cách chẩn đoán và phương pháp điều trị.
1. Song cầu khuẩn Gram Âm là gì?
1.1. Định nghĩa và đặc điểm của song cầu khuẩn gram âm.
Song cầu khuẩn Gram âm là một loại vi khuẩn có hình dạng giống như hai hạt cà phê đặt sát nhau. Vi khuẩn này có đặc điểm là nhuộm màu đỏ khi thực hiện quy trình nhuộm Gram, do cấu trúc màng ngoài của vi khuẩn chứa nhiều lipid và lipopolysaccharide, làm cho chúng khó hấp thụ thuốc nhuộm tím. Các loại vi khuẩn song cầu Gram âm phổ biến nhất là Neisseria gonorrhoeae: gây bệnh lậu và Neisseria meningitidis: gây viêm màng não.
1.2. Tổng quan về các bệnh nhiễm khuẩn do song cầu Gram âm gây ra
Song cầu Gram âm có thể gây ra nhiều bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm, ví dụ như:
– Bệnh Lậu – Gonorrhea: Là bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae gây ra. Bệnh lậu có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể như niệu đạo, cổ tử cung, trực tràng, họng và mắt.
– Nhiễm Khuẩn Màng Não Meningitis: Do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra, bệnh này làm viêm màng não và tủy sống, có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
2. Dấu hiệu của nhiễm khuẩn song cầu khuẩn Gram Âm
2.1. Bệnh Lậu (Gonorrhea)
Triệu chứng ở nam giới
– Tiểu đau hoặc rát: Người bệnh có cảm giác khó chịu, đau khi tiểu tiện.
– Chảy mủ từ niệu đạo: Thường là dấu hiệu phổ biến, dịch mủ có màu trắng, vàng hoặc xanh.
– Sưng và đau dương vật: Một số nam giới có thể thấy sưng đỏ và đau tại đầu dương vật hoặc toàn bộ dương vật.
Triệu chứng ở nữ giới
– Dịch âm đạo bất thường: Thường xuất hiện dịch màu trắng hoặc vàng, có mùi hôi.
– Đau khi tiểu: Tiểu rát hoặc cảm giác khó chịu khi tiểu tiện.
– Chảy máu giữa kỳ kinh: Một số nữ giới có thể gặp chảy máu ngoài chu kỳ kinh nguyệt hoặc sau quan hệ tình dục.
Triệu chứng ở các vùng khác
– Họng: Đối với những người có quan hệ tình dục bằng miệng, vi khuẩn có thể gây viêm họng.
– Trực tràng: Đau, ngứa, chảy máu hoặc dịch mủ từ hậu môn.
– Mắt: Vi khuẩn lậu có thể gây viêm kết mạc mắt khi tiếp xúc với dịch tiết từ người nhiễm bệnh.
2.2. Nhiễm khuẩn màng não (Meningitis)
Triệu chứng chính
– Sốt cao: Thân nhiệt tăng cao, thường kèm theo cảm giác ớn lạnh.
– Đau đầu dữ dội: Đau đầu là một trong những triệu chứng đặc trưng của viêm màng não.
– Cứng cổ: Đây là triệu chứng rõ ràng của viêm màng não do tình trạng sưng viêm ở khu vực xung quanh não và tủy sống.
– Buồn nôn và nôn: Người bệnh thường có cảm giác buồn nôn và có thể nôn mửa.
Các triệu chứng phụ
– Nhạy cảm với ánh sáng: Ánh sáng có thể làm cho tình trạng đau đầu và mắt trở nên tồi tệ hơn.
– Thay đổi trạng thái tinh thần: Một số người có thể gặp các triệu chứng như mê sảng, rối loạn tâm thần hoặc thậm chí hôn mê.
– Co giật: Co giật có thể xảy ra ở những người bị nhiễm khuẩn nặng hoặc không được điều trị kịp thời.
3. Phương pháp chẩn đoán nhiễm khuẩn song cầu Gram Âm
Chẩn đoán sớm và chính xác là yếu tố quyết định trong việc điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm khuẩn do song cầu Gram âm. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán phổ biến.
Nhuộm soi lậu cầu
Đây là phương pháp đầu tiên và nhanh chóng trong chẩn đoán bệnh lậu. Mẫu dịch hoặc mô từ niệu đạo, cổ tử cung hoặc trực tràng của người bệnh sẽ được lấy để làm xét nghiệm nhuộm Gram. Nếu thấy song cầu Gram âm dưới kính hiển vi, có thể kết luận sơ bộ về tình trạng nhiễm bệnh.
Xét nghiệm PCR
PCR (Phản ứng Chuỗi Polymerase) là phương pháp phát hiện nhanh và có độ chính xác cao. Phương pháp này giúp xác định chính xác sự hiện diện của DNA vi khuẩn trong mẫu dịch niệu đạo, cổ tử cung hoặc mẫu máu, giúp bác sĩ đưa ra kết luận chẩn đoán rõ ràng.
Nuôi cấy vi khuẩn
Phương pháp nuôi cấy giúp phân lập và xác định chính xác loại vi khuẩn gây bệnh. Việc này đặc biệt quan trọng trong trường hợp nhiễm khuẩn màng não để xác định tác nhân gây bệnh và xác định kháng sinh nhạy cảm, giúp xây dựng phác đồ điều trị thích hợp.
Xét nghiệm nước não tủy (đối với viêm màng não)
Đối với những người nghi ngờ bị nhiễm khuẩn màng não, việc lấy mẫu nước não tủy thông qua thủ thuật chọc dò tủy sống là cần thiết. Mẫu nước não tủy sau đó sẽ được xét nghiệm tìm vi khuẩn và xác định dấu hiệu của viêm nhiễm, từ đó hỗ trợ chẩn đoán nhiễm khuẩn màng não.
4. Nhiễm khuẩn song cầu Gram Âm có điều trị hết không?
Cả bệnh lậu và nhiễm khuẩn màng não đều có thể điều trị, tuy nhiên, phác đồ điều trị phải phù hợp và cần tuân thủ nghiêm ngặt để đạt hiệu quả.
4.1. Điều trị bệnh lậu
Bệnh lậu có thể được điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên, vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae đã phát triển khả năng kháng nhiều loại kháng sinh, khiến cho việc điều trị gặp khó khăn. Phác đồ hiện nay thường kết hợp các loại kháng sinh như ceftriaxone và azithromycin để đạt hiệu quả cao nhất. Để điều trị hoàn toàn, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị mà bác sĩ đề ra và tránh quan hệ tình dục trong thời gian điều trị để tránh lây nhiễm cho người khác.
4.2. Điều trị nhiễm khuẩn màng não
Nhiễm khuẩn màng não do Neisseria meningitidis có thể điều trị được nếu phát hiện và điều trị kịp thời. Phác đồ điều trị bao gồm kháng sinh liều cao như penicillin hoặc ceftriaxone. Trong trường hợp cấp cứu, người bệnh sẽ được điều trị tích cực để giảm nguy cơ biến chứng và tử vong. Việc điều trị cần được thực hiện tại bệnh viện dưới sự giám sát của các chuyên gia y tế.
4.3. Phòng ngừa nhiễm khuẩn song cầu Gram Âm
Phòng ngừa bệnh lậu và nhiễm khuẩn màng não là rất quan trọng để hạn chế nguy cơ lây nhiễm.
– Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục: Giảm nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn lậu qua đường tình dục.
– Tiêm vacxin phòng ngừa viêm màng não: Hiện nay, đã có vacxin phòng ngừa vi khuẩn Neisseria meningitidis, đặc biệt cần thiết cho trẻ em và thanh thiếu niên.
– Duy trì vệ sinh cá nhân: Duy trì vệ sinh cá nhân cũng là một yếu tố quan trọng trong việc phòng chống nhiễm khuẩn song cầu Gram âm.
Song cầu khuẩn Gram âm, nguyên nhân gây bệnh lậu, là một bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể được chẩn đoán và điều trị hiệu quả nếu phát hiện kịp thời. Nếu bạn nghi ngờ hoặc đang gặp các dấu hiệu bất thường, đừng chần chừ, hãy đến ngay Phòng khám chuyên khoa STD Galant để được xét nghiệm và thăm khám. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và phác đồ điều trị hiệu quả, GALANT cam kết mang lại sự chăm sóc tốt nhất, giúp bạn nhanh chóng hồi phục sức khỏe.
