Viêm gan B mãn tính lây qua đường nào?
Viêm gan B là bệnh do virus HBV gây ra, gây viêm nhiễm và tổn thương gan. Bệnh này có thể lây từ người này qua người khác. Vậy bệnh viêm gan B mãn tính lây truyền như thế nào và có thể làm gì với bệnh này?
Viêm gan B mãn tính có lây không?
Viêm gan B do virus HBV gây ra được coi là mối lo ngại của mọi người bởi đây là căn bệnh truyền nhiễm, có thể lây truyền từ người này sang người khác trong vòng 50 – 50 năm và nhanh gấp 100 lần so với HIV. Nên nhớ viêm gan B là bệnh truyền nhiễm, không phải bệnh di truyền.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, virus HBV có thể tồn tại trong môi trường ít nhất 7 ngày. Thời gian ủ bệnh viêm gan B ở người chưa được chủng ngừa bị nhiễm vi-rút HBV là từ 30 đến 180 ngày. Khoảng 30 đến 60 ngày sau khi nhiễm bệnh, vi-rút trong cơ thể bệnh nhân có thể được phát hiện bằng các xét nghiệm như kháng nguyên HBs.
Viêm gan B có nguy cơ cao phát triển thành bệnh mãn tính, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh bị nhiễm viêm gan B từ mẹ. Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm viêm gan B, bạn cần biết viêm gan B lây truyền qua đường nào và có biện pháp phòng ngừa tốt nhất.
Viêm gan B mãn tính lây qua đường nào?
Mẹ sang con
Con đường lây truyền từ mẹ sang con là con đường có nguy cơ cao, có đến 90% trẻ sơ sinh bị nhiễm viêm gan B mãn tính nếu người mẹ nhiễm viêm gan B cao và không có biện pháp phòng tránh lây truyền cho con phát triển. Đây là đường lây truyền chủ yếu ở các nước có dịch lưu hành cao như Việt Nam (1).
Có 3 giai đoạn mẹ có thể truyền virus viêm gan B cho con nhưng không phải giai đoạn nào cũng có tỷ lệ lây nhiễm như nhau.
- Thời kỳ mang thai: Do bản chất của virus viêm gan B là lây truyền qua đường máu. Do nhau thai ngăn cản sự tiếp xúc giữa mẹ và thai nhi trong giai đoạn này nên các bà mẹ có tỷ lệ lây nhiễm rất thấp, chỉ khoảng 2%. Tuy nhiên, các bà mẹ bị viêm gan B nên lưu ý để giảm thiểu tổn thương hàng rào nhau thai, đặc biệt là sau tháng thứ tư của thai kỳ, để giảm thiểu nguy cơ máu của người mẹ tiếp xúc với thai nhi.
- Khi chuyển dạ: Đây là thời điểm tỷ lệ lây nhiễm cao nhất, lên tới 90%. Khi chuyển dạ, tử cung bắt đầu co bóp, thu hẹp các mạch máu xung quanh nhau thai. Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm vi-rút HBV khi tiếp xúc với máu của người mẹ hoặc qua dịch âm đạo đi qua âm đạo của người mẹ.
- Cho con bú: Viêm gan B hiếm khi lây truyền khi cho con bú, nhưng HBV DNA hiện diện, mặc dù ở mức độ thấp, trong sữa non của các bà mẹ bị nhiễm bệnh. Kết quả là viêm gan B lây truyền từ mẹ sang mẹ trong thời gian này. Điều này khó xảy ra nếu em bé được chủng ngừa đầy đủ viêm gan B và HBIG sau khi sinh.
Các biện pháp ngăn ngừa lây truyền HBV từ mẹ sang con bao gồm: Nếu một phụ nữ mang thai có lượng vi-rút cao, hãy kê đơn thuốc kháng vi-rút trong ba tháng cuối của thai kỳ để hạ mức vi-rút xuống mức thấp. Mang thai hoàn toàn đã được chủng ngừa viêm gan B và HBIG (bao gồm cả kháng thể đối với vi rút viêm gan B) trong vòng 12 giờ đầu tiên sau khi sinh.
Tình dục
Lây truyền viêm gan B qua đường tình dục được coi là một trong những con đường lây truyền phổ biến nhất.
Theo các báo cáo thống kê tại Mỹ, cứ 10 trường hợp mắc bệnh viêm gan B thì có 3 trường hợp lây truyền qua đường tình dục. Quan hệ tình dục không an toàn không chỉ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục mà còn làm tăng khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng khác. Viêm gan B là một trong những bệnh lây truyền qua tiếp xúc với tinh dịch hoặc dịch tiết âm đạo khi sinh hoạt tình dục (2).
Vì vậy, bạn nên tự bảo vệ mình khi quan hệ tình dục để giảm nguy cơ lây nhiễm viêm gan B và các bệnh khác.
Đường máu
Viêm gan B được biết đến là căn bệnh lây truyền qua đường máu do trong máu có chứa hàm lượng virus HBV rất cao. Bất cứ ai tiếp xúc với máu hoặc được truyền máu từ người có kết quả xét nghiệm dương tính với viêm gan B đều có thể bị nhiễm vi-rút HBV.
Do đó, nếu bạn tham gia vào các hoạt động có khả năng tiếp xúc với máu của người khác, chẳng hạn như phẫu thuật, khám răng hoặc xăm mình, hãy tuân thủ các quy trình khử trùng và khử trùng tiêu chuẩn để giảm thiểu nguy cơ lây truyền bệnh viêm gan B qua đường máu. Vui lòng làm theo các hướng dẫn và làm điều đó một cách an toàn.
Dùng kim tiêm chung
Ngoài những con đường được liệt kê ở trên, viêm gan B lây lan như thế nào?. Dùng chung hoặc tái sử dụng kim tiêm cũng là một cách nguy hiểm để truyền vi-rút viêm gan B cho người khác.
Nhiễm trùng do dùng chung kim tiêm là một dạng lây nhiễm qua đường máu. Kim tiêm đã qua sử dụng (có thể là cũ vài ngày), dù được sử dụng bên ngoài hay trong cơ sở y tế, đều chứa vi-rút và vi khuẩn. Nó là tác nhân gây ra các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, trong đó có viêm gan B.
Dùng đồ cá nhân chung
Chia sẻ các vật dụng cá nhân có chứa máu hoặc dịch tiết của người bị viêm gan B khiến bạn có nguy cơ nhiễm vi-rút.
Những vật dụng cá nhân tuyệt đối không được dùng chung: Bàn chải đánh răng; kéo cắt móng tay; cạo râu;…
Những câu hỏi thường gặp về đường lây của viêm gan B
Viêm gan B có lây qua đường ăn uống không?
Bệnh viêm gan B thực chất không lây truyền qua đường ăn uống hay các hoạt động thông thường khác. Trừ trường hợp người bệnh lỡ tay cắt vào miệng khi đang ăn uống cùng người khác thì mới có nguy cơ lây bệnh cho người khác.
Do đó, nếu người thân hoặc bạn cùng phòng bị viêm gan B, bạn không cần phải ở riêng để phòng ngừa viêm gan B.
Viêm gan B có lây nhiễm qua nước bọt không?
Trong nước bọt nồng độ của virus HBV rất thấp. Do đó, một người bị nhiễm bệnh không có khả năng lây lan vi-rút cho người khác. Đây cũng là một trong những lý do chính khiến viêm gan B không lây qua đường ăn uống.
Hôn môi có lây viêm gan B không?
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, đã xác nhận rằng nụ hôn không có nguy cơ lây truyền bệnh viêm gan B từ người sang người. Quan hệ tình dục bằng miệng có nguy cơ lây truyền nhưng đây là nguy cơ cao. Điều này là do tiếp xúc với tinh dịch/dịch âm đạo có chứa vi-rút HBV. Tuy nhiên, khi bạn hôn, nước bọt mà người hôn tiếp xúc chỉ chứa một lượng nhỏ virus HBV nên khả năng bạn bị viêm gan B là rất thấp.
Viêm gan B có lây qua sữa mẹ không?
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sữa mẹ của những bà mẹ bị nhiễm HBV vẫn chứa một lượng nhỏ vi-rút viêm gan B. Cho con bú không phải là con đường lây truyền vi-rút viêm gan B ở trẻ.
Xem thêm: BỆNH VIÊM GAN B CÓ LÂY QUA ĐƯỜNG TÌNH DỤC KHÔNG?
Xem thêm: VIÊM GAN B CÓ PHẢI BỆNH MÃN TÍNH KHÔNG?
