Khoảng 20-50% người Việt Nam có thể nhiễm giun, chủ yếu là trẻ em và học sinh. Với tốc độ này, Việt Nam hiện là nước có nhiều người nhiễm ký sinh trùng đường ruột nhất châu Á. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính mỗi năm người Việt Nam sử dụng 1,5 triệu lít máu và 15 tấn thức ăn để nuôi giun đất. Do môi trường sống ô nhiễm, kiến thức giữ gìn vệ sinh còn hạn chế nên người Việt Nam, đặc biệt là trẻ em rất dễ mắc các bệnh nguy hiểm do nhiễm ký sinh trùng lâu ngày.
Theo Trung tâm Sốt rét, Ký sinh trùng và Côn trùng của Bộ, gần 1.000 người dân đang sống trong vùng có nguy cơ cao nhiễm các bệnh lây truyền qua đất. Theo kết quả điều tra năm 2011, 67,9% dân số tỉnh ta nhiễm giun. 58% các trường hợp nhiễm trùng là do một loài tuyến trùng gây ra, hơn 42% là do nhiễm trùng bởi hai hoặc nhiều loài tuyến trùng và 35-47% là nhiễm trùng hỗn hợp. Giun đũa chiếm 87%, giun móc 69,8%, sâu bướm 32%, tỷ lệ nhiễm ở trẻ em là 56,4%, cao hơn tỷ lệ chung của cả nước.
Từ năm 2006 đến nay, Sở Y tế đã thực hiện nhiều chương trình tẩy giun miễn phí trên toàn quốc cho trẻ em từ 6 đến 24 tháng tuổi, học sinh tiểu học và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Kể từ năm 2011, hơn 500.000 trẻ em tiểu học, 365.000 trẻ em từ 24 đến 60 tháng tuổi và khoảng 700.000 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã được uống thuốc tẩy giun nhờ chương trình này. Sau vài năm thực hiện, tình trạng của những người bị các biến chứng liên quan đến ký sinh trùng đã xấu đi rõ rệt, và trong nhiều năm không có trường hợp biến chứng ký sinh trùng nào cần can thiệp y tế ở trạng thái đáy. Giúp giảm tỷ lệ trẻ em bị suy dinh dưỡng, thiếu máu. Bà Nguyễn Thị Hường, Giám đốc Trường Mầm non Thạch Xuân cho biết: , thiếu máu.
Theo TS Nguyễn Hữu Thành – Giám đốc Trung tâm Phòng chống sốt rét và ký sinh trùng ký sinh trùng: Bệnh nhiễm ký sinh trùng đường ruột tuy được xếp vào nhóm bệnh nhiệt đới nhưng do biểu hiện và triệu chứng không rầm rộ như nhiều bệnh nên ít được quan tâm: nhiễm trùng cấp tính hoặc các nguy cơ khác chưa được cộng đồng quan tâm đúng mức. Tuy nhiên, ít ai biết rằng nhiễm giun sán có thể ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, trí tuệ và sự phát triển toàn diện của trẻ. Tác hại của nhiễm giun tùy thuộc vào các yếu tố như số lượng giun, thời gian nhiễm hoặc mới nhiễm, cơ quan nhiễm, sức đề kháng của người nhiễm và tình trạng dinh dưỡng của cơ thể. Ở giai đoạn ấu trùng giun đũa, giun móc có thể gây viêm phổi dị ứng, giun móc gây viêm da tại chỗ do ấu trùng chui qua da. Ở giai đoạn trưởng thành, hoạt động của ký sinh trùng gây kích ứng cơ học và hóa học tại chỗ với các chất bài tiết, dẫn đến tổn thương thành ruột, buồn nôn, nôn, đau bụng, phân lỏng, trong phân có máu. Giun đũa có thể gây tắc ruột, lồng ruột, tắc ruột, ký sinh ở đường mật, viêm ruột thừa dẫn đến suy dinh dưỡng, sa sút nhận thức ở trẻ. Giun tóc có thể làm tổn thương niêm mạc ruột, hội chứng giống lỵ, gây khó tiêu, đau bụng, buồn nôn, táo bón, khó tiêu, chán ăn, nhiễm khuẩn nặng và dai dẳng có sa trực tràng, nhiễm khuẩn thứ phát, thiếu máu nhược sắc có tính chất. Giun móc có thể gây thiếu máu nặng, suy tim, phù nề, rong kinh, vô kinh, suy nhược, phù nề, mệt mỏi và phối hợp các bệnh khác. Mất nhiều ml máu dẫn đến thiếu máu nhược sắc, suy tim, mệt mỏi, viêm dạ dày, viêm tá tràng, v.v…
>> Xem thêm: ĐIỀU TRỊ GIUN SÁN TRONG BỤNG NGƯỜI
>> Xem thêm: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG, PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ GIUN ĐŨA
Giun có thể lây qua đường ăn uống, ăn thức ăn bẩn, nấu chưa chín, uống nước chưa đun sôi, ăn rau sống chưa rửa sạch, tay bẩn, uống nước không đảm bảo vệ sinh… Bệnh có thể lây truyền qua sử dụng và sinh hoạt hàng ngày, kể cả tiếp xúc trực tiếp. Cho đồ chơi bẩn vào miệng hoặc cầm thức ăn mà không rửa tay sau khi đi tiêu có thể truyền giun qua không khí bị ô nhiễm.
Ai cũng có thể mắc bệnh giun sán, đặc biệt là trẻ em. Hầu hết trẻ em đều bị giun tròn, và nhiều loại giun tròn, nhưng trẻ em hay bị giun đũa và giun kim. Do đó, để phòng ngừa giun, cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sau:
Cắt đứt nguồn lây, xử lý ổ nhiễm và tẩy giun định kỳ. Nên tẩy giun định kỳ cho cả gia đình ít nhất 6 tháng/lần (ít nhất 2 lần/năm). – Ngăn chặn sự lây lan của mầm bệnh, cải thiện vệ sinh môi trường và giữ cho ngôi nhà và khu vườn của bạn sạch sẽ. Quản lý chặt chẽ thoát nước. Mỗi gia đình cần có hố xí hợp vệ sinh, không đi cầu bừa bãi. Không dùng phân tươi chưa ủ hoai mục làm phân bón ruộng. Đừng để ruồi chui vào thức ăn của bạn. Không được phép để chó, lợn và gà làm ô nhiễm môi trường bằng phân của chúng.
Không ăn, uống thức ăn chưa nấu chín, ôi thiu. Rửa kỹ thực phẩm bằng nước sạch.
Chú ý vệ sinh cá nhân, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, không nghịch bẩn, tắm rửa thường xuyên, không đi chân trần, không để trẻ em bò lê dưới sàn, đi dép lê trên sàn để bảo vệ người lao động khi tiếp xúc với mặt đất.
