Khí hư hay gọi là dịch tiết âm đạo, bắt đầu xuất hiện ở phụ nữ vào độ tuổi dậy thì. Khí hư có vai trò quan trọng khi là chất bôi trơn, giữ độ ẩm vừa phải cho môi trường sinh dục giúp ngăn ngừa nấm mốc, hạn chế sự phát triển của các tác nhân gây bệnh tại vùng kín. Khí hư bã đậu là một trong những tình trạng khí hư biểu lộ vùng âm đạo đang có bệnh lý cần được đi khám, chẩn đoán và điều trị. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn nhé.
Khí hư là gì? Vai trò và cách phân loại khí hư?
Khí hư chính là dịch âm đạo, hay còn gọi là huyết trắng. Dịch âm đạo tiết ra đánh dấu sự phát triển và chức năng của cơ quan sinh sản ở phái nữ, thường bắt đầu xuất hiện từ tuổi dậy thì và giảm dần ở tuổi mãn kinh. Dịch tiết ra bình thường có màu trắng, dai, không mùi hoặc có mùi hơi tanh.
Khí hư xuất hiện ở phụ nữ
-
Các tế bào của âm đạo và cổ tử cung chết đi dưới tác động của nội tiết tố nữ estrogen
-
Vi khuẩn và các chất chuyển hóa
-
Chất nhầy và chất lỏng tiết ra từ âm đạo và cổ tử cung: Chất lỏng trong suốt hoặc giống như gel do cổ tử cung tiết ra.
-
Nó cũng chứa một lượng nhỏ chất lỏng nội mạc tử cung và ống dẫn trứng.
Lượng dịch âm đạo tiết ra ở mỗi người khác nhau tùy theo nồng độ nội tiết tố nữ và sẽ giảm dần theo độ tuổi. Trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh, sự sụt giảm nồng độ estrogen có thể dẫn đến giảm tiết dịch âm đạo. Ngược lại, dịch âm đạo tiết ra nhiều hơn trước khi rụng trứng, khi mang thai hoặc khi quan hệ tình dục.
Đặc điểm khí hư ở mỗi giai đoạn của người phụ nữ như sau:
-
Tuổi dậy thì đến hết tuổi thiếu niên: Đây là giai đoạn khí hư bắt đầu được tiết ra và xuất hiện kinh nguyệt.
-
Tuổi 20 đến giai đoạn mãn kinh: Từ năm 20 – 30 tuổi, lượng khí hư của người phụ nữ đạt mức cao nhất, sau đó giảm dần theo sự suy giảm nồng độ nội tiết tố nữ.
-
Độ tuổi hậu mãn kinh: Thời kỳ hậu mãn kinh, sự điều tiết estrogen bị chững lại, lượng khí hư sụt giảm khiến phụ nữ bị khô âm đạo.
Vai trò của khí hư
Dịch tiết âm đạo đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống sinh sản của nữ giới. Những lợi ích không thể phủ nhận của việc tiết dịch âm đạo này bao gồm:
-
Làm sạch âm đạo: Khí hư chảy ra từ âm đạo mỗi ngày, loại bỏ các tế bào cũ trong âm đạo. Điều này giúp giữ cho đường sinh sản sạch sẽ và khỏe mạnh.
-
Bôi trơn âm đạo: Việc tiết ra khí hư giúp giữ ẩm cho môi trường âm hộ và âm đạo, cung cấp chất bôi trơn và giúp cho hoạt động tình dục trở nên dễ dàng hơn.
-
Ngăn ngừa và chống lại nhiễm trùng: Hệ vi khuẩn bình thường trong âm đạo của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ chứa cả vi khuẩn có lợi và có hại. Thông thường chúng tồn tại cộng sinh và cân bằng, tạo ra axit lactic để hạn chế sự phát triển của các loài gây hại khác. Có một lượng nhỏ nấm men trong môi trường âm đạo bình thường. Nhiễm trùng xảy ra khi có sự mất cân bằng trong hệ vi sinh vật trong âm đạo.
Dịch tiết âm đạo có tính axit nhẹ, tạo ra môi trường axit tự nhiên. Độ pH này của âm đạo giúp ngăn ngừa và bảo vệ âm đạo và đường tiết niệu khỏi bị nhiễm trùng và kích ứng. Đồng thời, đặc tính này của khí hư cũng giúp thúc đẩy sự cân bằng tốt của vi khuẩn và đẩy lùi vi khuẩn.
-
Dự đoán chu kỳ kinh: Việc quan sát khí hư cũng là một cách để biết bạn đang ở giai đoạn nào của chu kỳ kinh nguyệt.
-
Cảnh báo bệnh phụ khoa: Tiết dịch âm đạo bất thường như dịch bã đậu, dịch màu xanh, trắng,… có thể cho thấy sự mất cân bằng của vi khuẩn lành mạnh trong âm đạo, điều này có thể cho thấy âm đạo có vấn đề.
Vai trò của khí hư
Phân loại khí hư
Dựa vào đặc điểm màu sắc, số lượng và tính chất, có thể phân loại khí hư thành hai dạng: Khí hư sinh lý (khí hư bình thường) và khí hư bệnh lý.
Khí hư sinh lý
Khí hư sinh lý là khí hư bình thường, có màu trắng sữa hoặc trong suốt và thường có màu vàng khi tiếp xúc với không khí. Tiết dịch sinh lý không gây ngứa ngáy, khó chịu. Vào đầu chu kỳ kinh nguyệt, dịch tiết ra có xu hướng khô hoặc nhạt. Khí hư sinh lý có thể có màu kem hoặc trắng đục trong giai đoạn giữa đến giai đoạn cuối của nang noãn. Những ngày trước và sau ngày rụng trứng, dịch tiết âm đạo có thể trong, ẩm, dai, dính, lòng trắng trứng và có thể kéo dài. Sau khi rụng trứng, dịch âm đạo khô dần và ngày càng ít đi.
Khí hư bình thường có thể không vị hoặc hơi có mùi nhưng không khó chịu. Trong thời kỳ kinh nguyệt, dịch tiết ra đôi khi có lẫn một lượng nhỏ nước tiểu hoặc máu. Điều này có thể ảnh hưởng đến mùi của dịch tiết âm đạo. Tuy nhiên, đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường. Điều quan trọng là phụ nữ cần nhận biết rõ mùi đặc trưng của mình để phân biệt đâu là khí hư sinh lý và khí hư bất thường.
Khí hư sinh lý bình thường ở phái nữ
Tác dụng của khí hư sinh lý: Khí hư sinh lý có tác dụng giữ ẩm cho âm đạo, tạo điều kiện thuận lợi để tinh trùng khỏe mạnh vào tử cung khi có trứng rụng, hoặc cản trở tinh trùng thâm nhập đó khi không có trứng. Nhưng ngoài những thay đổi bình thường liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, những thay đổi khác của khí hư có thể không bình thường.
Khí hư bệnh lý
Khí hư bệnh lý là khí hư bất thường, có sự khác biệt về số lượng, màu sắc, mùi hoặc độ đặc so với khí hư bình thường. Đặc biệt, nếu việc tiết ra khí hư gây ngứa hoặc rát âm đạo, chắc chắn đây là biểu hiện của khí hư bệnh lý, dự báo rằng tình trạng nhiễm trùng hoặc các bệnh phụ khoa đang xảy ra.
Một số loại khí hư bệnh lý phổ biến là:
-
Khí hư màu trắng hoặc xám, tiết ra nhiều hơn bình thường đặc biệt sau khi giao hợp, dạng lỏng như nước, có mùi tanh hay cá thối: Có thể là dấu hiệu của bệnh viêm âm đạo do vi khuẩn,…
-
Khí hư dạng pho mát trắng đến vàng nhạt, khí hư bã đậu đặc và đóng thành cục, đôi khi kèm theo ngứa hoặc rát âm đạo: Có thể là dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng nấm men,…
-
Khí hư màu vàng hoặc khí hư màu xanh như bã đậu hoặc có bọt: Có thể là dấu hiệu của bệnh lậu hoặc nhiễm trùng roi trichomonas,…
Khi phát hiện khí hư bất thường, hãy đi khám với bác sĩ phụ khoa để sớm phát hiện vấn đề và điều trị kịp thời, tránh để bệnh diễn tiến thành viêm nhiễm âm đạo nặng, hay làm gia tăng nguy cơ vô sinh.
Trường hợp khí hư ra nhiều giống bã đậu thì phải làm sao?
Theo kinh nghiệm của các bác sĩ phụ khoa, âm đạo xuất hiện khí hư vón cục không phải là hiện tượng quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài khoảng 5 – 7 ngày thì các bạn nên đi thăm khám vì đây cũng có thể là một cảnh báo của cơ thể về một vài vấn đề liên quan đến bộ phận sinh dục.
Khí hư ra nhiều như bã đậu là bệnh lý gì?
Hiện tượng khí hư bã đậu, vón cục, có mùi hôi và thường xuyên xuất hiện cảm giác ngứa ngáy ở vùng kín là biểu hiện của một vài bệnh lý như:
Nhiễm vi khuẩn nấm Candida
Nhiễm nấm Candida là một bệnh viêm nhiễm do nấm men gây ra, phần lớn là Candida albicans. Các chủng nấm men này được tìm thấy ở hầu hết mọi nơi trong môi trường sống. Thông thường, nấm men Candida được kiểm soát bởi lợi khuẩn và hệ miễn dịch.
Nhiễm vi khuẩn nấm Candida là một bệnh lý rất thường gặp ở chị em phụ nữ. Theo thống kê của Bộ Y tế, có khoảng 70% nữ giới mắc phải bệnh lý này. Ngoài ra, 90% phụ nữ mắc bệnh viêm phụ khoa xuất phát từ tình trạng nhiễm nấm Candida. Khi nhiễm trùng nấm men Candida xảy ra ở âm đạo, bạn sẽ có những biểu hiện như:
-
Ngứa hay đau nhức âm đạo.
-
Xuất hiện bã đậu trong vùng kín, mềm xốp như phô mai.
-
Cảm thấy khó chịu và nóng rát xung quanh cửa âm đạo, đặc biệt khi đi tiểu hoặc chạm vào khu vực này
-
Cảm thấy đau hoặc khó chịu trong lúc quan hệ tình dục.
Bị ngứa vùng kín ra khí hư bã đậu là biểu hiện của nhiễm nấm Candida
Bệnh viêm phần phụ
Phần phụ ở phụ nữ bao gồm: Vòi trứng, buồng trứng, hệ thống dây chằng rộng. Viêm phần phụ là một căn bệnh phụ khoa khá phổ biến ở phụ nữ, gây ra những hiện tượng viêm nhiễm ở phần phụ bao gồm vòi trứng, buồng trứng và hệ thống dây chằng rộng. Căn bệnh này là một trong những nguyên nhân chính gây nên hiện tượng mang thai ngoài tử cung và gây vô sinh ở phụ nữ,… Viêm phần phụ thường khởi phát ở vòi trứng sau đó lan ra xung quanh.
Viêm phần phụ là hậu quả của việc quan hệ tình dục không an toàn, giữ vệ sinh vùng kín không sạch sẽ, những biến chứng sinh đẻ như: Nạo phá thai không an toàn, nạo sót rau, bóc rau sau đẻ,… Bên cạnh đó, viêm phần phụ thường xảy ra thứ phát sau các bệnh viêm nhiễm phụ khoa như viêm nhiễm âm đạo, âm hộ, tử cung, cổ tử cung hay niêm mạc tử cung. Viêm phần phụ có hai thể là viêm phần phụ cấp tính và viêm phần phụ mãn tính.
Một trong những biểu hiện thường xuất hiện ở bệnh nhân bị viêm phần phụ là:
-
Tình trạng ra nhiều khí hư như bã đậu có màu trắng vón cục kèm theo mủ (dịch vàng) và mùi hôi.
-
Bệnh nhân thường bị đau bụng dưới, sốt nhẹ,… Nếu tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản về sau cũng như những biến chứng nghiêm trọng liên quan đến sức khỏe người bệnh.
Viêm phụ khoa xuất hiện sau khi có khí hư như bã đậu lâu ngày
Viêm lộ tuyến cổ tử cung
Lộ tuyến cổ tử cung là một tổn thương lành tính khởi phát do các tế bào tuyến nằm trong cổ tử cung phát triển và sinh sôi ra mặt ngoài của cổ tử cung. Do nhiều nguyên nhân khác nhau, vùng lộ tuyến này bị viêm nhiễm dẫn tới bệnh lý viêm lộ tuyến cổ tử cung. Thông thường, bệnh viêm lộ tuyến cổ tử cung sẽ không được nhận biết qua triệu chứng mà chỉ có thể phát hiện khi đi khám phụ khoa.
Mặc dù viêm lộ tuyến cổ tử cung chỉ được xác định chính xác khi đi khám và có thể nhầm lẫn với nhiều bệnh phụ khoa khác, bạn cũng cần thận trọng khi cơ thể xuất hiện những triệu chứng bất thường sau đây:
-
Khí hư ra nhiều nhưng không phải giai đoạn rụng trứng.
-
Khí hư màu trắng đục như bã đậu, hoặc màu xanh, vàng.
-
Khí hư có mùi hôi và vùng kín thường xuyên ngứa ngáy.
Khi phát triển nặng hơn sẽ có thêm các biểu hiện: Xuất huyết âm đạo nhưng không phải trong thời gian hành kinh; Bụng đau quặn thắt như đau bụng kinh; cơ thể trở nên uể oải, mệt mỏi, kinh nguyệt bị rối loạn, lãnh cảm và giảm ham muốn trong chuyện chăn gối.
Viêm vùng chậu
Bệnh viêm vùng chậu (PID – pelvic inflammatory disease) là một bệnh lý nhiễm trùng ở cơ quan sinh sản của phụ nữ, gây ra bởi các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs). Đây là một căn bệnh thường gặp. Viêm vùng chậu xảy ra khi vi khuẩn từ âm đạo và cổ tử cung di chuyển vào tử cung, buồng trứng hoặc ống dẫn trứng. Các vi khuẩn này có thể gây ra tình trạng áp-xe trong ống dẫn trứng hoặc buồng trứng.
Bệnh viêm vùng chậu ở phụ nữ có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng và kéo dài, bao gồm:
-
Vô sinh
-
Mang thai ngoài tử cung
-
Đau xương chậu mãn tính
Để phát hiện ra bệnh sớm để có thể đi thăm khám bác sĩ thì chị em cần lưu ý các dấu hiệu sau đây:
-
Dịch tiết âm đạo bất thường, dịch bã đậu, bị ngứa vùng kín.
-
Đau ở vùng bụng dưới (thường là đau nhẹ).
-
Đau bụng trên bên phải.
-
Máu kinh xuất hiện bất thường.
-
Sốt và ớn lạnh.
-
Đau khi đi tiểu.
-
Buồn nôn và ói mửa.
-
Đau khi quan hệ tình dục.
Các bệnh lý có thể mắc phải khi gặp tình trạng bị bã đậu ở vùng kín đều là bệnh chưa được nếu phát hiện ra sớm để đi tới các cơ quan y tế thăm khám và điều trị nên cần chú ý để các bệnh lý này không trở nên nghiêm trọng hơn.
Các bệnh lý viêm nhiễm nghiêm trọng khi có khí hư bã đậu
Vì sao khí hư ra nhiều như bã đậu?
Nấm men Candida có thể sống ký sinh ở những môi trường ẩm ướt trên da người, trong miệng, đường ruột hoặc âm đạo của phụ nữ. Bình thường, nấm men Candida tồn tại trong âm đạo mà không gây hại. Chúng duy trì số lượng ổn định, chung sống hòa bình với các lợi khuẩn và hại khuẩn khác. Khi môi trường pH của âm đạo bị xáo trộn, hệ miễn dịch bị suy giảm thì một lượng lợi khuẩn sẽ mất đi, nấm men sẽ phát triển nhanh, gây viêm nhiễm.
Những điều kiện thuận lợi làm tăng nguy cơ phát triển nấm men Candida gồm:
-
Vệ sinh vùng kín không đúng cách;
-
Quan hệ tình dục không an toàn;
-
Âm đạo bị tổn thương hoặc trầy xước;
-
Phụ nữ mang thai và sau sinh, nội tiết tố thay đổi khiến nấm men dễ phát triển;
-
Sử dụng kháng sinh điều trị bệnh kéo dài;
-
Phụ nữ mắc các bệnh mãn tính làm suy yếu sức đề kháng như viêm gan, suy thận, tiểu đường, nhiễm khuẩn huyết, viêm khớp, nhiễm trùng trên cơ thể,…
Làm gì khi bị khí hư ra nhiều như bã đậu?
Khí hư vón cục, khí hư như bã đậu là dấu hiệu bất thường về sức khỏe vùng kín mà chị em cần quan tâm. Bạn nữ cần đến cơ sở y tế, thăm khám tìm nguyên nhân. Sau khi kiểm tra chính xác nguyên nhân và mức độ bệnh, các bác sĩ sẽ đưa ra những phương pháp điều trị thích hợp. Tuyệt đối không được tự ý mua thuốc điều trị khi chưa được thăm khám và không có chỉ định từ bác sĩ.
Đến thăm khám bác sĩ khi xuất hiện tình trạng khí hư bã đậu
Người bệnh cần lưu ý trong sinh hoạt hàng ngày. Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đặc biệt là trong kỳ kinh nguyệt. Giữ vùng kín khô thoáng, chú ý thay quần lót thường xuyên, chọn quần lót có chất liệu thoáng mát, mềm mại. Tuyệt đối không thụt rửa vào sâu bên trong tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào sâu bên trong gây viêm nhiễm các cơ quan khác. Có chế độ dinh dưỡng phù hợp, hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều đường, nhiều dầu mỡ, cay nóng…
Biện pháp phòng ngừa nguy cơ tái phát
Môi trường âm đạo ẩm ướt dễ tái phát tình trạng vùng kín có bã đậu. Vì vậy việc phòng tránh nguy cơ tái phát âm đạo tiết ra khí hư bã đậu cảnh báo nhiều căn bệnh phụ khoa, các bạn nữ nên tự ý thức bảo vệ vùng kín của mình. Để giúp các bạn dễ dàng phòng ngừa nguy cơ tái phát bệnh, sau đây là một số giải pháp đơn giản và hiệu quả nhất do các bác sĩ chia sẻ:
-
Đảm bảo vùng kín luôn sạch sẽ. Các bạn nữ nên sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ sau mỗi lần đi vệ sinh hoặc khi âm đạo tiết ra nhiều khí hư.
-
Hạn chế thụt rửa âm đạo quá sâu vì rất dễ tạo điều kiện ho vi khuẩn xâm nhập vào sâu bên trong thông qua tay. Đồng thời, môi trường bên trong âm đạo thường duy trì một nồng độ pH nhất định. Nếu một tác nhân nào đó ở bên ngoài xâm lấn vào cũng có thể khiến âm đạo bị tổn thương.
-
Khi quan hệ tình dục nên có biện pháp bảo vệ an toàn.
-
Tuyệt đối không quan hệ tình dục bằng miệng.
-
Chỉ nên quan hệ tình dục với một đối tác để giảm thiểu nguy cơ bị lây nhiễm bệnh từ nhiều người.
-
Trong chu kỳ kinh nguyệt, các bạn nữ nên thường xuyên thay băng vệ sinh để hạn chế bị nhiễm vi khuẩn.
-
Xây dựng và duy trì thói quen tập luyện thể dục mỗi ngày để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
-
Cung cấp đủ nước cho cơ thể mỗi ngày.
-
Đảo bảo cơ thể được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu cũng như tăng cường bổ sung những thực phẩm có lợi cho sức khỏe.
-
Hạn chế thức khuya cũng như ngủ đúng giấc, đủ giờ mỗi ngày.
-
Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế đối diện với căng thẳng, áp lực.
-
Tham gia thăm khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ, ít nhất mỗi năm 1 lần.
Biện pháp phòng ngừa nguy cơ tái phát bã đậu vùng kín
Tình trạng khí hư bã đậu, khí hư màu trắng đục, ngứa rát âm đạo đều là những biểu hiện của các bệnh lý viêm nhiễm cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để thăm khám. Nếu vẫn chưa tìm được nơi thích hợp thì bạn hãy ghé thăm Phòng khám đa khoa Galant. Với đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm nghiên cứu lâm sàng cùng với cơ sở vật chất hiện đại sẽ giúp bạn nhanh chóng cải thiện tình trạng dịch bã đậu và ngăn ngừa các bệnh lý nguy hiểm khác.
HỆ THỐNG PHÒNG KHÁM ĐA KHOA GALANT
CS1: 104 Trần Bình Trọng, P.1, Q.5, TP.HCM
0943 108 138 * 028. 7303 1869
Làm việc: 09:00 – 20:00 (Thứ 2 – Chủ nhật)
CS2: Số 23 Yên Đỗ, P.1, Bình Thạnh, TP.HCM
0976 856 463 * 028. 7302 1869
Làm việc: 11:00 – 20:00 (Thứ 2 – Thứ 7)
CS3: 96 Ngô Thị Thu Minh, P.2, Q. Tân Bình
0901 386 618 * 028. 7304 1869
Làm việc: 11:00 – 20:00 (Thứ 2 – Thứ 7)
CS4: 15 Đường Số 3 (Cư Xá Lữ Gia), P.15, Q.11
0932 623 048* 028. 7300 5222
Làm việc: 11:00 – 20:00 (Thứ 2 – Thứ 7)
CS5: 417/21 Quang Trung. P10, Quận Gò Vấp
0906 200 902* 028. 7305 1869
Làm việc: 11:00 – 20:00 (Thứ 2 – Thứ 7)
cskh@galantclinic.com
www.galantclinic.com
www.dieutrihiv.com
#galantclinic #phongkhamdakhoa #namkhoa #xetnghiemhiv #benhdalieu #dieutrihiv #benhmantinh #xetnghiemnoitiet #dieutrihivbaohiemyte #dieutriARV #hormone #glbt
