Song tính, lưỡng tính hay còn được gọi là liên giới tính, trong tiếng anh là Intersexual hoặc Intersex. Nhiều người vẫn cho rằng đây là lỗi của tự nhiên trong quá trình tạo ra con người. Những người có 2 bộ phận sinh dục nam và nữ có cả buồng trứng và tinh hoàn trong cơ thể, mặc dù trường hợp này rất hiếm. Hãy cùng Phòng khám Galant tìm hiểu thêm về trường hợp này trong bài viết sau đây.
Tìm hiểu về người song tính có 2 bộ phận sinh dục
Người song tính hay lưỡng tính có thể hiểu đơn giản là người có 2 bộ phận sinh dục nam và nữ trên cùng một cơ thể. Tuy nhiên, theo Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ (APA) định nghĩa: Các trạng thái lưỡng tính là chỉ toàn bộ những trạng thái dẫn đến sự phát triển không điển hình của các đặc điểm sinh lý và giới tính trên cơ thể.
Các trạng thái này có thể liên quan tới các vấn đề không bình thường sau:
-
Nhiễm sắc thể giới tính
-
Các hormone giới tính
-
Cơ quan sinh sản bên trong
-
Bộ phận sinh dục bên ngoài
Một số ví dụ về trạng thái người song tính, lưỡng tính là:
-
Cơ quan sinh dục bên ngoài: Không dễ dàng phân loại được là nam hay nữ.
-
Cơ quan sinh sản bên trong: Phát triển bất thường hay không hoàn chỉnh
-
Không có sự thống nhất giữa cơ quan sinh dục bên trong và cơ quan sinh sản bên ngoài.
-
Nhiễm sắc thể giới tính có các đặc điểm bất thường.
-
Buồng trứng hoặc tinh hoàn phát triển bất thường
-
Hormone giới tính được sản sinh trên hoặc dưới mức bình thường
-
Cơ thể không thể phản ứng với các hormone giới tính như thông thường.
Tìm hiểu đôi nét về người có hai bộ phận sinh dục nam và nữ
Nguyên nhân dẫn đến người có 2 bộ phận sinh dục nam và nữ
Trong quá trình thụ tinh, một trứng và một tinh trùng gặp nhau, từ đó chúng sẽ tạo thành một phôi thai hoàn chỉnh với 23 cặp nhiễm sắc thể. Có một nhiễm sắc thể giới tính trong 23 cặp này và chúng quyết định phôi thai tạo ra con gái hay con trai. Đồng thời, nó sẽ quyết định để biệt hóa phôi thành tinh hoàn hay buồng trứng.
Các hormone do tuyến sinh dục tiết ra estrogen và androgen, quyết định sự phân hóa cơ quan sinh dục ngoài thành gái hay trai. Bào thai ở giai đoạn đầu chưa hình thành được trai hay gái. Cả thai nhi nam và nữ lúc này đều có cơ quan sinh dục bên ngoài giống như cấu trúc bên trong của nữ giới.
Trong quá trình thai nhi phát triển, các hormone sẽ xác định cơ quan sinh dục nào tiếp tục được phát triển và cơ quan nào bị loại bỏ, kết quả là cơ quan sinh dục nam hoặc nữ được hình thành. Tuy nhiên, do sự bất thường nào đó trong quá trình phân chia của bào thai mà đã xuất hiện một cơ quan sinh dục không rõ ràng.
Xem thêm: DẤU HIỆU HIV 16 BIỂU HIỆN HIV GIÚP ĐIỀU TRỊ SỚM CÓ KẾT QUẢ HƠN
Phân loại người có hai bộ phận sinh dục nam va nu
Lưỡng tính giả ở nữ
Với trường hợp này, người có 2 bộ phận sinh dục nam và nữ được xác định là phụ nữ và có buồng trứng. Nhưng do tuyến thượng thận sản sinh ra quá nhiều nội tiết tố nam androgen nên bị nam hoa cơ quan sinh dục ngoài. Chẳng hạn như:
-
Âm vật phì to
-
Môi lớn phình ra và dính với nhau trong giống như bìu nam giới.
-
Trường hợp nặng có thể tạo thành đoạn âm vật – niệu đạo, tương tự như nam giới bị ẩn tinh hoàn.
Nguyên nhân:
-
Mẹ có buồng trứng bị u nam hóa
-
Mẹ khi mang thai sử dụng thuốc chứa androgen
-
Hội chứng thượng thận sinh dục là thường gặp nhất
Nữ lưỡng tính giả thường có âm vật phì đại
Lưỡng tính giả ở nam
Giống như những người đàn ông khác, lưỡng tính giả ở nam vẫn có bộ nhiễm sắc thể là 46 XY. Tuy nhiên, cơ quan sinh dục lại là của nữ.
Nguyên nhân: Sự bài tiết không đủ của nội tiết tố nam testosterone và MIS (những chất cần thiết cho sự phát triển sinh dục nam).
Nữ hóa có tinh hoàn
Một người đàn ông sẽ nhiễm sắc thể XY và có tinh hoàn. Tuy nhiên, cơ quan sinh dục bên ngoài không nhạy cảm với nội tiết tố testosterone. Do đó, đôi khi không biệt hóa thành dương vật và họ có một âm đạo, thường rỗng ở một đầu, tử cung không có, có vòi tử cung nhưng kém phát triển. Đến tuổi dậy thì, ngực trở nên to hơn, nhưng không có kinh nguyệt và ít hoặc không có lông mu. Tinh hoàn thường nằm trong ống bẹn hoặc ổ bụng và đôi khi ở môi lớn.
Về mặt phôi thai học, những đối tượng này giống những người lưỡng tính giả ở nam. Nhưng họ không thấy cảm thấy lưỡng tính, vì cơ quan sinh dục bên ngoài giống như phụ nữ bình thường nên họ thường nghĩ mình là nữ giới hoàn toàn. Đồng thời, họ được nuôi dạy như những người phụ nữ. Thông thường, những người này sẽ chọn mổ tinh hoàn ngay khi phát hiện bệnh để tránh những rào cản tâm lý.
Lưỡng tính thật
Đa số các trường hợp có hai bộ phận sinh dục – lưỡng tính thực sự sống trong xã hội có bề ngoài là phụ nữ. Họ có cả buồng trứng và tinh hoàn, tuy nhiên:
-
Hai cơ quan này bị cô lập hoặc hợp nhất thành tuyến buồng trứng – tinh hoàn.
-
Thường không hoạt động.
Nguyên nhân dẫn đến lưỡng tính thực sự là có sự không bình thường trong việc xác định giới tính.
Loạn tuyến sinh dục
Trường hợp người loạn tuyến sinh dục cũng rất hiếm. Họ thường có một bên là tinh hoàn và bên còn lại không rõ ràng. Các cấu trúc cơ quan sinh sản thường là của nữ giới, nhưng đôi khi cũng có một số cấu trúc dạng nam giới. Bộ phận sinh dục bên ngoài có thể là nam, nữ hoặc kết hợp cả hai. Những người này sẽ không phát triển ngực và không có kinh nguyệt khi đến tuổi dậy thì.
Khá hiếm gặp đối với trường hợp loại tuyến sinh dục
Xem thêm: Đừng coi thường khi bị ngứa ở bộ phận sinh dục nam.
Bộ phận sinh dục nam bị ngứa – dấu hiệu của viêm bộ phận sinh dục
Nguyên nhân nào dẫn đến ngứa vùng kín nam giới
Người có 2 bộ phận sinh dục nam và nữ có gặp nguy hiểm không?
Nói chung, những người có hai bộ phận sinh dục không gặp bệnh tật hoặc đau đớn. Tuy nhiên, một số trạng thái liên giới tính có liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và cần tiến hành điều trị. Mặt khác, chỉ phẫu thuật để “sửa chữa” hình dạng của cơ quan sinh dục ngoài đơn thuần sẽ không giúp thay đổi các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Thăm khám lâm sàng và xét nghiệm cho người có 2 bộ phận sinh dục
Thăm khám lâm sàng
Khi tiến hành thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ tìm hiểu các vấn đề sau:
-
Thăm hỏi về tiền sử gia đình.
-
Thăm hỏi về thể trạng của mẹ khi mang thai.
-
Kiểm tra sơ bộ hình dạng bên ngoài
-
Kiểm tra kỹ lưỡng bộ phận sinh dục ngoài, đặc biệt là tinh hoàn.
-
Tìm các dấu hiệu không bình thường khác
Xét nghiệm nhiễm sắc thể
Đây là một xét nghiệm quan trọng giúp chẩn đoán sơ bộ nguyên nhân của sự mơ hồ về giới tính. Dựa vào kết quả xét nghiệm nhiễm sắc thể, bác sĩ có thể chẩn đoán như sau:
-
46XX phổ biến ở nữ giới – lưỡng tính giả.
-
46XY phổ biến ở nữ giới – lưỡng tính giả.
-
46XY/ 46XO thường gặp trong loạn tuyến sinh dục
-
46XY/ 46XX bắt gặp ở những người lưỡng tính thật.
Tuy nhiên, các đối tượng này cũng cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác để xác định chẩn đoán.
Xét nghiệm nhiễm sắc thể để chẩn đoán sự mơ hồ về giới tính
Xét nghiệm sinh hóa
Xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định chẩn đoán sự mơ hồ về giới tính vì nguyên nhân cường thượng thận do thiếu men. Ngoài một số men cơ bản thông thường, thì các chất điện giải như kali, natri cũng như nồng độ testosterone và renin trong máu của bệnh nhân sẽ được đánh giá, theo dõi.
Sinh thiết cơ quan sinh dục
Giúp xác định nguyên do của tất cả các loại mơ hồ về giới tính, ngoại trừ nguyên nhân thiếu hụt men ở cường thượng thận. Phương pháp này thường được thực hiện bằng cách nội soi ổ bụng hoặc phẫu thuật thăm dò.
Điều trị người có hai bộ phận sinh dục nam và nữ như thế nào?
Nguyên tắc điều trị
Mục tiêu trong điều trị của bác sĩ đối với các trường hợp song tính, lưỡng tính là chẩn đoán tình trạng bệnh lý. Từ đó đưa ra định hướng giới tính để trẻ được nuôi dưỡng trong một cuộc sống phù hợp và có xu hướng tình dục đúng đắn sau tuổi dậy thì.
Nguyên tắc cơ bản:
-
Xác định tình trạng bệnh lâm sàng.
-
Điều trị thích hợp dựa trên nguyên nhân.
Điều trị nội khoa
Quyết định điều trị bệnh sẽ bị ảnh hưởng bởi nguyên nhân gây ra bệnh. Cụ thể như sau:
-
Hội chứng Klinefelter
Bệnh nhân cần điều trị androgen thay thế, đặc biệt là khi nồng độ testosterone quá thấp hoặc ở tuổi trẻ dậy thì muộn
-
Hội chứng Turner
Điều trị nhằm mục đích tăng chiều cao của trẻ, đồng thời phát huy các đặc tính sinh dục phụ và tạo điều kiện có kinh nguyệt kịp thời ở các trẻ em gái. Việc điều trị thường sử dụng hormone tăng trưởng kết hợp với hormone nữ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp việc phẫu thuật là bắt buộc.
Người mắc Hội chứng Turner có bộ nhiễm sắc thể 46XO
Điều trị ngoại khoa
Mục tiêu của điều trị ngoại khoa là khôi phục lại giới tính chính xác thông qua phương pháp phẫu thuật thẩm mỹ. Nên tiến hành phẫu thuật thẩm mỹ trước khi trẻ được 6 – 12 tháng tuổi. Một số điểm cơ bản của phương pháp điều trị ngoại khoa:
-
Âm vật có thể hình thành sớm.
-
Âm đạo có thể đợi đến tuổi dậy thì.
-
Đối với trường hợp có nhiễm sắc thể Y ở những người bị loạn sản tinh hoàn thì nên cắt bỏ sớm để ngăn ngừa ung thư tinh hoàn.
-
Ở những bệnh nhân có kháng androgen hoàn toàn thì tinh hoàn có thể được giữ lại. Mục đích của việc giữ lại tinh hoàn cho đến tuổi dậy thì là để tạo ra một nguồn estrogen. Phương pháp này được áp dụng khi tinh hoàn không nằm trong môi lớn. Lúc đó, tinh hoàn có thể được cắt bỏ và tiếp tục liệu pháp hormone thay thế ở tuổi dậy thì.
Việc khẳng định giới tính chủ yếu dựa trên định hướng giới tính để nuôi dạy con cái. Phương thức phẫu thuật và củng cố tâm lý ở độ tuổi vị thành niên nên được kết hợp với các biện pháp tăng cường hormone vào tuổi dậy thì.
Liệu pháp tâm lý
Khi đã xác định được giới tính, việc tiếp theo cần thực hiện là củng cố giới tính bằng các phương pháp nội tiết, tâm lý và ngoại khoa. Việc định hướng về giới tính được thực hiện tốt nhất ở trẻ em trước 2 tuổi. Nguyên nhân là do ở độ tuổi này, trẻ bắt đầu phát triển về trí tuệ.
Vấn đề xã hội đối với những người có hai bộ phận sinh dục nam và nữ
Theo Nghị định 88/2008/ NĐ-CP về vấn đề xác định lại giới tính. Nhà nước chỉ cho phép những người có NST giới tính, như lưỡng tính nữ giả nam hoặc lưỡng tính nam giả nữ hoặc lưỡng tính thật nhưng cơ quan sinh dục chưa được biệt hóa hoàn toàn. Cũng như không có khả năng để xác định chính xác nữ hay nam, được phép xác định lại giới tính.
Nghị định này đã mở ra cánh cửa cho những người có hai bộ phận sinh dục thực hiện phẫu thuật để điều chỉnh các bất thường của tự nhiên.
Hiện nay, giới truyền thông và mọi người thường dùng những từ như “bi kịch”, “đau đớn”, “trớ trêu”, “thầm lặng” khi đề cập đến những người song tính, như một khuyết tật cần điều trị. Người song tính cũng gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe hay tìm việc làm. Giải pháp thường nghĩ đến duy nhất là xác định lại một trong hai giới tính, tuy nhiên, đâu không là vấn đề dễ dàng.
Người có hai bộ phận sinh dục rất cần sự đồng cảm và công nhận từ xã hội
Tóm lại, người có 2 bộ phận sinh dục nam và nữ là một sự bất thường phức tạp, bệnh nhân bị dị tật này không nên đợi đến khi trưởng thành mới điều trị. Bởi vì, ngoài những rối loạn về tâm lý, việc chỉnh sửa phẫu thuật cũng gặp nhiều khó khăn hơn. Do đó, nếu phát hiện những bất thường ở bộ phận sinh dục, nên đi khám càng sớm càng tốt để hỗ trợ tâm lý, xác định giới tính và thực hiện tái tạo cơ quan sinh dục cho phù hợp.
