Sán dây là loại ký sinh trùng sống trong đường ruột của con người và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu ở đường tiêu hóa và nhiều cơ quan khác. Nhiều nơi ở Việt Nam ăn thịt sống, rau sống chưa rửa sạch nên tỷ lệ nhiễm sán dây vẫn cao. Hãy cùng Docosan điểm qua những thông tin quan trọng về loài sán dây này nhé
Tổng quan sán xơ mít
Sán dây còn được gọi là sán dây hay sán xơ mít vì cơ thể thon, thon của chúng là ký sinh trùng. Cơ thể có các đốt liên tiếp nhau, mỗi đốt chứa cơ quan sinh dục đực và cái, các đốt càng xa nhau thì đầu càng lớn.
Ở giai đoạn trưởng thành, sán sống trong đường tiêu hóa của động vật có xương sống, ở giai đoạn ấu trùng sống trong nội tạng của những động vật này. Sán trưởng thành gồm ba phần:
Đầu có cấu trúc giống như mút hoặc gai dính vào ruột và hấp thụ chất dinh dưỡng. Phần cổ được nối với đầu và phần vây đuôi nhô ra khỏi cổ. Phần còn lại là một cơ thể có các đoạn sán dây màu trắng đục, đoạn gần cổ non nhất chỉ chứa cơ quan sinh dục phôi thai, và đoạn xa trưởng thành hơn chứa cả cơ quan sinh dục đực và cái. Cuối cơ thể là đoạn già, chỉ chứa cơ quan sinh dục nữ. Nếu điều trị sán dây mà không cắt bỏ đầu và cổ sán sẽ tái sinh hoàn toàn. Tùy thuộc vào loại sán dây, số lượng vết cắn thay đổi từ 200 đến 6000. Nhiều ký sinh trùng lâu năm dài tới 12 mét khi chúng được phát hiện. Sán dây có thể sống sót khi bị tách ra khỏi cơ thể.
Triệu chứng bị sán xơ mít
Bệnh do sán dây xảy ra khắp nơi trên thế giới. Nhiễm trùng sán dây là do ăn thịt sống, rau chưa rửa sạch và nước không hợp vệ sinh có chứa nang ấu trùng. Ở nhiều nơi, điều kiện vệ sinh kém, thiếu hố xí hợp vệ sinh, việc sử dụng chất thải của con người tươi làm phân bón và chăn thả gia súc góp phần làm lây lan dịch bệnh. Xu hướng ưa chuộng thực phẩm chưa nấu chín của Việt Nam, chẳng hạn như phở bò tái và thịt lợn tái, đã thu hút sự chú ý đến tình trạng nhiễm sán trưởng thành trên toàn quốc.
Con người là vật chủ vĩnh viễn của sán dây và sán trưởng thành có thể sống tới 25 năm. Hầu hết mọi người chỉ có một con giun trong ruột non, nhưng một số người có rất nhiều. Một số người bị nhiễm sán dây không có triệu chứng.
Cách chẩn đoán nhiễm sán xơ mít
Nếu nghi ngờ giun đường ruột trưởng thành, xét nghiệm phân để tìm trứng và sán dây.
Nếu nghi ngờ nhiễm sán dây, hãy thực hiện xét nghiệm ELISA.
Siêu âm, chụp X-quang, chụp CT và chụp cộng hưởng từ được thực hiện đối với những người nghi ngờ mang sán dây nằm sâu trong mô cơ, mắt và não.
Các xét nghiệm phân và máu có thể không chính xác do phản ứng chéo với các ký sinh trùng khác và phải kết hợp với các triệu chứng lâm sàng để chẩn đoán bệnh.
Điều trị sán xơ mít
Cần chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời ngay khi phát hiện ra phân để tránh biến chứng do sán dây.
Một số loại thuốc dành riêng cho sán dây và ấu trùng sán dây, chẳng hạn như praziquantel, niclosamide và albendazole.
Điều trị sán dây thường được cá nhân hóa cho từng trường hợp cụ thể do sự thay đổi lâm sàng. Do đó, bước quan trọng nhất là ngăn ngừa nhiễm trùng sán dây.
Phòng ngừa nhiễm giun sán
- Vệ sinh cá nhân: Rửa tay trước khi ăn và sau khi đi đại tiện
- Vệ sinh thực phẩm: rửa sạch rau quả, uống nước sôi, không ăn thịt tái, sống.
- Đun sôi ở nhiệt độ 75 độ C trong 5 phút hoặc dưới 2 phút sẽ giết chết ấu trùng đỉa, vì vậy hãy tuân thủ nguyên tắc “nấu chín ăn chín”.
- Không sử dụng thịt bệnh, thịt không rõ nguồn gốc để chế biến thực phẩm.
- Kiểm Soát Phân: Sử dụng nhà vệ sinh hợp vệ sinh và không đổ đi khi không cần thiết.
- Vứt bỏ phân bò và không thả rông lợn, bò. Không sử dụng phân tươi để bón cho cây trồng và hoa màu.
- Xác định và điều trị bệnh nhân.
- Cách ly nghiêm ngặt các lò mổ lợn.
- Tuyên truyền phòng chống dịch bệnh và giáo dục sức khỏe cho cộng đồng.
