Nhiễm giun đường tiêu hóa thường gặp ở các nước có khí hậu nhiệt đới nóng ẩm như Việt Nam. Nhiều trường hợp nhiễm giun có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như thiếu máu nặng do giun móc, giun chui ống mật, tắc ruột do giun, viêm não, viêm màng não… Có thể tái nhiễm.
Bệnh giun đũa
Giun đũa thường ký sinh ở ruột non của người, đặc biệt là trẻ em và biểu hiện bằng các triệu chứng lâm sàng, thường không có triệu chứng cụ thể.
Biểu hiện bệnh giun đũa
Giun sống được tìm thấy trong phân hoặc ra khỏi miệng hoặc mũi
Hội chứng phổi Leffler: sốt, ho, đau ngực dữ dội, tăng bạch cầu ái toan. X-quang cho thấy nhiều nốt thâm nhiễm nằm rải rác ở cả hai phổi. Các triệu chứng này có thể biến mất sau 6-7 ngày. Các trường hợp nhiễm giun đũa nghiêm trọng có thể dẫn đến tắc ruột, tắc ống mật hoặc viêm ruột thừa do ký sinh trùng. Do không có triệu chứng lâm sàng cụ thể nên bệnh giun đũa chỉ được chẩn đoán khi tìm thấy trứng trong phân hoặc tìm thấy giun trưởng thành trong phân và giun chui qua mũi, miệng.
Khả năng lây truyền
Các yếu tố chính quyết định tỷ lệ nhiễm giun đũa là khí hậu, vệ sinh, lối sống và tiếp xúc với đất bị nhiễm phân người. Các ổ chứa chính của con người là con non và ổ chứa trứng giun là đất và nước bị nhiễm phân. Giun đũa lây truyền chủ yếu qua thực phẩm, chẳng hạn như ăn phải trứng giun trong đất bị nhiễm phân người, nhưng chúng không lây trực tiếp từ người sang người.
Phòng ngừa bệnh giun đũa
Để ngăn ngừa bệnh giun đũa, cần thực hiện các hành động sau:
- Rửa tay trước khi ăn và chuẩn bị và gọt vỏ trái cây và rau sống
- tẩy giun 6 tháng 1 lần
- Không dùng phân tươi để bón cho cây trồng
- không phóng uế bừa bãi
- Rửa tay bằng xà phòng và nước trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Bệnh giun kim
Giun kim (Enterobius vermicularis) là loại giun nhỏ, màu trắng đục, thường ký sinh ở người và gây ngứa hậu môn. Khi ở trong ruột, giun kim làm hỏng niêm mạc ruột, gây khó tiêu và dị ứng nổi mẩn da. Điều này có thể bao gồm viêm bộ phận sinh dục, các vấn đề về đường tiết niệu và rối loạn kinh nguyệt.
Biểu hiện bệnh
Trẻ bị giun kim có thể có các triệu chứng sau:
- Ngứa và gãi vào ban đêm, trằn trọc về đêm và có giun kim ở vành hậu môn do giun kim cái đẻ trứng ở vành hậu môn vào ban đêm
- Trong phân cứng, bạn có thể thấy ký sinh trùng bám vào các cạnh của khuôn phân
- Giun chui vào âm đạo gây viêm nhiễm, rối loạn kinh nguyệt
- Giun kim xâm nhập ruột thừa cũng có thể gây viêm ruột thừa.
- Chẩn đoán xác định giun kim thường dựa trên các phát hiện trong phòng thí nghiệm về trứng hoặc giun cái ở cuối hậu môn.
Khả năng lây truyền
Các con đường lây truyền giun kim phổ biến nhất là các vật dụng trong nhà như quần áo, đồ chơi, gối, mùng, màn. Giun kim thường chỉ đẻ trứng ở các nếp gấp hậu môn của vật chủ vào ban đêm nên thường không thấy trứng trong phân. Vì vậy, người nhiễm giun dễ bị nhiễm giun hơn khi gãi hậu môn có trứng giun, cầm thức ăn uống, mút ngón tay.
Phòng ngừa giun kim
Để phòng chống giun kim, nhất là ở trẻ em, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Nâng cao ý thức vệ sinh để bảo vệ môi trường khỏi ô nhiễm phân, đặc biệt là sàn nhà, giường ngủ và quần áo trẻ em
- Nấu và ăn, nấu và uống cho đến khi nguội
- Vệ sinh cá nhân kỹ lưỡng, chẳng hạn như cắt móng tay và rửa tay bằng nước xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
- Không mặc quần cộc cho trẻ và rửa hậu môn cho trẻ bằng xà phòng vào mỗi buổi sáng
- Các đối tượng có nguy cơ cao cần tẩy giun định kỳ, đặc biệt trẻ em từ 2 đến 12 tuổi cần tẩy giun 6 tháng/lần.
Bệnh giun móc
Những biểu hiện bệnh giun móc
- Người nhiễm giun móc thường không có triệu chứng lâm sàng cụ thể mà thường có biểu hiện thiếu máu:
- Da nhợt nhạt
- Đau bụng trên (tùy theo mức độ nhiễm ký sinh trùng)
- Xét nghiệm máu cho thấy thiếu máu nhược sắc với các tế bào hồng cầu không bình thường, giảm tổng lượng protein và tăng 5-12% bạch cầu ái toan.
- Người bệnh có thể đau không có thời gian cố định, đau tăng lên khi đói, chán ăn, rối loạn tiêu hóa.
- Ấu trùng giun móc xâm nhập vào da cũng có thể gây viêm da cục bộ với các triệu chứng như ngứa và các mảng đỏ thường biến mất sau một hoặc hai ngày.
Lây truyền giun móc
Các yếu tố quyết định nhiễm giun móc là khí hậu nóng ẩm, lối sống lạc hậu, vệ sinh cá nhân và môi trường kém. Nếu ăn phải trứng giun móc, con người là ổ chứa chính của giun móc, nếu không được điều trị có thể kéo dài tuổi thọ lên 5-6 năm.
Phòng ngừa giun móc
Khi đã nhiễm ấu trùng giun móc có thể phát triển và tồn tại trong môi trường đất ẩm, nhất là đất cát, đất mùn nhưng không sống được trong đất sét hay phân chuồng, vì vậy biện pháp vệ sinh phòng bệnh là chủ yếu, ngoài ra cần thực hiện các biện pháp sau:
- Không phóng uế bừa bãi trong nhà vệ sinh hoặc những nơi khác
- Không sử dụng phân người, nước thải chưa qua xử lý hoặc phân thải làm phân bón trong nông nghiệp.
- Không đi chân đất nơi nghi có giun
- Tẩy giun cho thú cưng chó mèo
>> Xem thêm: SỰ KHÁC BIỆT GIỮA GIUN VÀ SÁN
>> Xem thêm: KÝ SINH TRÙNG GIUN ĐŨA CHÓ
