Xét nghiệm khám tầm soát ung thư cổ tử cung là gì?
Xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung nhằm tìm kiếm những tế bào bị biến đổi bất thường ở cổ tử cung, những tế bào bất thường này có thể sẽ phát triển thành ung thư.
Cổ tử cung là phần nối liền với tử cung, kênh cổ tử cung thông với buồng tử cung. Cổ tử cung nằm ở đỉnh trong cùng của âm đạo.
Xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung bao gồm : xét nghiệm tế bào cổ tử cung (Pap smear) và xét nghiệm virusHPV
Ung thư cổ tử cung hình thành như thế nào?
Ung thư xảy ra khi các tế bào cổ tử cung biến đổi bất thường và phát triển ko kiểm soát theo thời gian. Những tế bào ung thư có xu hướng thâm nhập sâu vào cổ tử cung. Ở những trường hợp muộn, tế bào ung thư có thể lan tràn đến các cơ quan khác trên cơ thể.
Nhiễm virusHPV là nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung hay không ?
Vi-rút HPV nhiễm vào trong tế bào cổ tử cung và gây ra cácbiến đổi bất thường của tế bào.
Có nhiều chủng virusHPV, trong đó có 1 số chủng được gọi là HPV “nguy cơ cao”, là chủng có khả năng gây ung thư cổ tử cung cũng như ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật, hay hậu môn, miệng và hầu họng.
HPV lây từ người sang người thông qua hoạt động quan hệ tình dục. Nhiễm HPV rất thường gặp. Tất cả phụ nữ sau khi có hoạt động tình dục đều có nguy cơ mắc phải virus này. Theo dữ liệu năm 2013-2014 của CDC có 45,2% dân số nam và 39,9% dân số nữ trong độ tuổi trưởng thành từ 18 đến 59 tuổi bị nhiễm ít nhất 1 chủng HPV.
Nhiễm HPV thường ko có triệu chứng và hầu hết tự khỏi. Nhiễm trong thời gian ngắn chỉ gây nên các thay đổi nhẹ trên tế bào, chúng sẽ hồi phục lại bình thường sau khi hết nhiễm. Nhưng ở 1 vài phụ nữ, tình trạng nhiễm HPV ko tự khỏi. Nếu bị nhiễm virusHPV nguy cơ cao kéo dài, tế bào sẽ biến đổi nặng hơn, tăng nguy cơ dẫn đến ung thư cổ tử cung.
Vì sao khám tầm soát ung thư cổ tử cung là rất quan trọng?
Thông thường, khi tế bào cổ tử cung biến đổi bất thường sẽ mất từ 3 đến 7 năm để phát triển thành ung thư. Do đó, khám tầm soát có thể phát hiện sớm sự biến đổi này trước khi nó trở thành ung thư. Những phụ nữ có tế bào cổ tử cung biến đổi nhẹ có thể đc theo dõi cho đến khi trở về bình thường. Trường hợp biến đổi nặng sẽ được điều trị cắt bỏ đi vùng bị tổn thương
Xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung đc thực hiện như thế nào?
Xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung bao gồm: xét nghiệm Pap smear và xét nghiệm HPV. Cả 2 xét nghiệm này đều đc thực hiện trên tế bào cổ tử cung. Quá trình thực hiện khá nhanh và đơn giản. Bạn sẽ đc hướng dẫn nằm lên bàn khám phụ khoa, bác sĩ bộc lộ cổ tử cung bằng cách đặt mỏ vịt vào âm đạo. Các tế bào sẽ được lấy bằng 1 bàn chải nhỏ, ko gây đau hay bất kỳ khó chịu nào. Sau đó, các tế bào sẽ đc đặt vào một dung dịch đặc biệt và gửi đến phòng xét nghiệm.
– Đối với Pap test: Mẫu tế bào sẽ đc quan sát dưới kính hiển vi xem có xuất hiện tế bào bất thường hay không.
– Đối với xét nghiệm HPV: Mẫu tế bào sẽ đc kiểm tra xem liệu có sự hiện diện của 14 chủng vi-rút nguy cơ cao thường gặp hay không.
Nên tầm soát ung thư cổ tử cung bao nhiêu lâu một lần và nên thực hiện xét nghiệm nào?
Tần suất thực hiện và lựa chọn các xét nghiệm tuỳ thuộc vào độ tuổi cũng như tiền sử bệnh lý người phụ nữ:
- Phụ nữ có độ tuổi từ 21-29 tuổi nên thực hiện Pap test mỗi 3 năm. Xét nghiệm HPV không đc khuyến cáo ở độ tuổi này.
- Phụ nữ từ 30-65 tuổi nên thực hiện đồng thời cả 2 xét nghiệm HPV và Pap test mỗi 5 năm (lựa chọn ưu tiên). Ngoài ra, cũng có thể chọn Pap test đơn thuần mỗi 3 năm.
Khi nào nên ngưng tầm soát ung thư cổ tử cung?
Bạn có thể ngưng tầm soát ung thư cổ tử cung từ 65 tuổi trở đi khi:
- Ko có bất thường tế bào cổ tử cung nặng hay ung thư cổ tử cung trước đây, và
- Có 3 lần liên tiếp kết quả Pap test bình thường hay 2 lần liên tiếp kết quả co-testing bình thường trong vòng 10 năm trước đó, trong đó kết quả gần nhất đc thực hiện trong vòng 5 năm
Khi nào cần tầm soát ung thư cổ tử cung thường xuyên hơn?
Những phụ nữ đã có tiền sử ung thư cổ tử cung, bị nhiễm HIV, có hệ miễn dịch bị suy yếu hay những người bị tiếp xúc với diethylstilbestrol (DES) trong bào thai, có thể cần tầm soát thường xuyên hơn chứ ko phải tuân theo lịch trình thường qui như trên.
Phụ nữ đã chích ngừa vắcxin HPV vẫn cần tuân thủ lịch trình tầm soát ung thư cổ tử cung thường qui.
